Strona:PL Jodko-Narkiewicz, Dickstein - Polski socyalizm utopijny na emigracyi.pdf/40

V.

 Powyższe dwie rozprawy stanowią główny produkt ówczesnej polskiej myśli socyalistycznej. Pozatem w 201 adresach, rozprawkach i odezwach, zebranych przez Świętosławskiego, i w kilkudziesięciu innych, przez niego nieopublikowanych a przez organizacyę „Ludu Polskiego“ ogłoszonych, znajdujemy bardzo mało myśli oryginalnych. Lecz są w nich szczegóły, na które warto zwrócić uwagę.
 Jak sobie wyobrażał „Lud Polski“ ukształtowanie przyszłego społeczeństwa, trudno powiedzieć. Prawdopodobnie nie mieli żadnego konkretnego planu (wyłączając obraz skreślony w „Zasadach kościoła powszechnego“, co już należy do późniejszego okresu). Wzmiankę o tem, że według ich zdania, zniesienie własności polegać ma jedynie na zmianie tytułu prawnego, a produkcya, chociaż pod kontrolą społeczeństwa, prowadzoną ma być dalej indywidualnie, znajdujemy w ustępie, który mniej więcej w dosłownem brzmieniu przytaczamy:
 Społeczeństwo jest jedynym właścicielem wszystkich środków produkcyi. Ono rozdziela je, jak np. ziemię, narzędzia przemysłu itp., między poszczególnych członków stosownie do ich uzdolnienia. Instytucya banków narodowych, kas pożyczkowych i kas pomocy ma ułatwić obywatelom łączenie się razem i tworzenie przedsiębiorstw