Strona:PL Jodko-Narkiewicz, Dickstein - Polski socyalizm utopijny na emigracyi.pdf/44

VI.

 Przystępujemy do historyi naszych socyalistów. Widzieliśmy ich naprzód, jako członków Towarzystwa Demokratycznego, poczem wystąpili i zorganizowali się w „Lud Polski“. Od tej chwili rozpoczyna się ich działalność samodzielna. Przypatrzmy się przedewszystkiem zewnętrznym warunkom ich życia. Rząd angielski na podstawie uchwały parlamentu z r. 1834 wyznaczył stałe pensye wszystkim emigrantom polskim. Pensye te jednak nie były im wypłacane wprost, lecz tylko za pośrednictwem „Towarzystwa Literackiego Przyjaciół Polski“ składającego się z anglików i polaków. Do „Towarzystwa Literackiego“ (istniejącego jeszcze dotychczas) należeli prawie wyłącznie stronnicy księcia A. Czartoryskiego, którzy nie byli przyjaciółmi demokratów, a tembardziej socyalistów. Kiedy więc 212 żołnierzy, którzy później utworzyli kolonię socyalistyczną, wylądowało na ziemi angielskiej, zaraz zjawili się ajenci księcia, aby ich skłonić do odjazdu do Algieru. Do tego jednak nie przyszło, żołnierze osiedlili się w Portsmouth. I późniejsze starania księcia w tym kierunku spełzły na niczem, co, rozumie się, ogromnie rozgoryczyło „Towarzystwo Literackie“ na emigrantów w Portsmouth. Dawano im żołd. Przeważnie otrzymywali miesięcznie po 28 szylingów, z czego strącano im jeszcze 7 szylingów za mieszkanie. Mieszkanie to stanowiły stare zmurszałe koszary drewniane, które służyły pierwotnie za