Strona:PL Jodko-Narkiewicz, Dickstein - Polski socyalizm utopijny na emigracyi.pdf/47

Ta strona została przepisana.

ukraińskiego, gdzie wszystkich mieszkańców (20.000) w czasie pierwszego ruchu przeciwko Rosyi (konfederacya barska 1768—1772 r.) wymordowali przez rząd rosyjski poduszczeni chłopi.
Tyle tylko z całą pewnością można powiedzieć o bezpośrednim wpływie „Ludu Polskiego“. Rozszerzenie się idei socyalizmu i poza organizacyą „Ludu Polskiego“ było w tym czasie też niewielkie. Przeważna część żywiołów demokratycznych wówczas już należała do Towarzystwa Demokratycznego, które z każdym dniem silniej się organizowało i imponowało emigrantom ilością członków, znacznymi środkami pieniężnymi, które gromadziło, i nadzieją rychłej, skutecznej akcyi rewolucyjnej w Polsce.
O ile idee socyalistyczne rozpowszechniły się w łonie Towarzystwa Demokratycznego, to możemy poznać z dyskusyi nad drugim manifestem (programem) Towarzystwa Demokratycznego, która odbyła się wkrótce po wzmiankowanej wyżej dyskusyi (1836 r.)
W projekcie, podanym przez Centralizacyę Towarzystwa Demokratycznego swym członkom do dyskusyi i przegłosowania, znajdujemy, tak samo jak w pierwszym manifeście, ustępy, które uważać byśmy mogli za socyalistyczne, gdyby im, tak samo jak w pierwszym wypadku, nie sprzeciwiała się cała treść pisma, a tu nawet i wprost niektóre ustępy. I tak powiadają: „Równość praw i równość obowiązków człowieka są prostym skutkiem tej wielkiej, przez chrystyanizm obwieszczonej prawdy, że wszyscy ludzie mają tę samą naturę“.
„Wszyscy ludzie są w swoich prawach równi, wszyscy mają takie same prawo do zaspakajania swych potrzeb fizycznych, umysłowych i moralnych, do używania, rozwijania i doskonalenia swych zdolności. Każdy ma prawo