Strona:PL Jogi Rama-Czaraka - Filozofja jogi i okultyzm wschodni.djvu/28

Ta strona została przepisana.
Lekcja druga.
PIERWIASTKI UMYSŁOWE.

W lekcji pierwszej zwróciliśmy naszą uwagę na trzy niższe pierwiastki człowieka, tj. 1) ciało fizyczne; 2) ciało astralne; 3) Pranę czyli siłę życiową.
Przechodzimy teraz do pierwiastków umysłowych (mentalnych), które tworzą czwarty, piąty i szósty — z siedmiu elementów człowieka.
Wyliczymy tu dla lepszej orjentacji wszystkie cztery pierwiastki wyższe:
7) Duch.
6) Rozum duchowy.
5) Intellekt.
4) Rozum instynktowy.
Terminologja ta jest więcej niż niezadowalająca, ale przyjmujemy ją chętniej, niż terminy sanskryckie, które dla ucznia europejskiego są nazbyt pogmatwane i sztuczne.
Trzy pierwiastki niższe są najbardziej materjalne; atomy, które je składają — są niezniszczalne — i trwają dalej w niezliczonych formach i postaciach; ale te pierwiastki, o ile to dotyczy jaźni, stanowią narzędzia do użytku w związku ze szczegółami życia ziemskiego, jak odzież, ciepło, elektryczność i t. d.; w wyższej zaś naturze człowieka nie grają żadnej roli.
Cztery pierwiastki wyższe przeciwnie tworzą myślącą, rozumną stronę człowieka. Najniższy z czworga — umysł instynktowy służy również wyższej stronie człowieka. Tym, którzy się nad tem wcale nie zastanawiali, wyda-