Strona:PL John Ruskin Gałązka dzikiej oliwy.djvu/71

wali tem, co pisałem, to wiecie, że wszystko, co powiedzialem o architekturze, służyło do udowodnienia powyższych słów. Książka, którą zatytułowałem „Siedm lamp“, miała na celu wykazać, że pewne rzetelne stany usposobienia i poczucia moralnego były tą siłą magiczną, za sprawą której powstała cała bez wyjątku dobra architektura. „Kamienie Wenecyi“ nie mają od początku do końca innego celu, jak wykazanie, że gotycka architektura Wenecyi powstała w swych wszystkich cechach z czystej wiary narodowej i z cnót domowych, i że architektura odrodzenia powstała w swych wszystkich cechach z ukrytej niewiary narodowej, oraz korzyści życia domowego. Teraz pytacie mnie, jaki jest najwłaściwszy styl? A jakże ja mogę odpowiedzieć, znając doniosłość obydwóch stylów inaczej, niż odpowiadając drugiem pytaniem — mianowicie: czy macie zamiar budować, jak chrześcijanie, czy jak poganie? — A ponadto — czy zamierzacie budować, jak uczciwi chrześcijanie, czy jak uczciwi poganie? jako ci, czy tamci, ale szczerze i sumiennie? Nie podobają się wam zapewne takie bezceremonialne pytania. Ale to nie moja wina, są one bowiem o wiele ważniejsze od samejże giełdy; a jeżeliby można na nie natychmiast odpowiedzieć, kwestya giełdy wyjaśniłaby się natychmiast. Ale nim pójdę dalej, muszę prosić o pozwolenie wyjaśnienia jednego punktu. W całej mojej przeszłej pracy usiłowałem wykazać, że dobra architektura musi być religijną — musi być wypływem wierzącego i cnotliwego, a nie niewiernego i zepsutego ludu. Ale czyniąc to, musiałem także wskazać, że dobra architektura nie jest eklezyastyczną. Ludzie tak są