Strona:PL Joseph Conrad-W oczach Zachodu 062.jpeg

 Razumow przybrał nieprzenikniony wyraz twarzy.
 Książę wykrzyknął:
 — Co za straszliwa konieczność!
 Generał zwolna opuścił pięść.
 — Jedyna pociecha w tem, że to nikczemne plemię schodzi ze świata bezpotomnie. Mówiłem zawsze: jeden bezlitosny, twardy, sprężysty wysiłek, a skończymy z nimi na zawsze.
 Razumow pomyślał, że ów człowiek, posiadający taką arbitralną władzę, musiał wierzyć w to co mówił, inaczej nie mógłby znieść podobnej odpowiedzialności.
 Generał powtórzył z najwyższą zawziętością:
 — Nienawidzę buntowników. Och! te umysły wywrotowe! Ci intelektualni rozpustnicy! Moje życie ukształtowało się na wierności. To jest uczucie. W jego obronie gotów jestem poświęcić życie — nawet honor — gdyby tego zaszła potrzeba. Ale może mi kto powie, czy może być mowa o honorze w stosunku do tych buntowników, w stosunku do ludzi, którzy samego Boga nie uznają, do tych skończonych niedowiarków? Strach pomyśleć o tem.
 Podczas tej przemowy Razumow, wpatrzony wciąż w Generała, dwukrotnie skinął głową. Książę, stojąc z boku ze swoją pańską miną, szepnął, wznosząc oczy wgórę:
 — Hélas!
 Poczem, spuszczając wzrok, z wielką stanowczością oświadczył:
 — Ten młodzieniec potrafi ocenić doniosłość twoich pamiętnych słów, Generale.
 Powierzchowność Generała z mściwej i zawziętej stała się doskonale uprzejmą.
 — Teraz poproszę pana Razumowa — rzekł, — żeby wrócił do siebie. Proszę także zauważyć, że nie pytam