Strona:PL Julian Ejsmond - Antologia bajki polskiej.djvu/089

Ta strona została uwierzytelniona.
KAJETAN WĘGIERSKI.
1755—1787.


Ostatnim z trzech wielkich pisarzów bajek czasów Stanisławowskich jest Kajetan Węgierski, najtypowszy może fabulista Oświecenia. Bajki jego cechuje brak wszelkich moralnych sentencyi, wszelkich obyczajowych dewiz. Niechaj młodzi bawią się, nie zwracając uwagi na kazania starych — oto morał wiersza »Kraska i sroka«. Młodość płocha, łatwowierna, starość jest niemiłosierna — głosi bajka »Mysz młoda i kot stary«. Drugą charakterystyczną cechą bajek Węgierskiego jest ich osobisty charakter. Pod tym względem są one niemal że pierwszym zjawiskiem w polskim bajkopisarstwie. Osobiste uczucie najczęściej występuje w połączeniu z miłością. Za przykład służyć może wiersz »Sztuka i natura«, »Dwa wróble«, »Róża i lilia«. Takich wyżyn, jak za Krasickiego, Trembeckiego i Węgierskiego, bajka polska nigdy przedtem nie dosięgnęła. Rej uczynił z niej utwór artystyczny; Trójca wielkich bajkopisów Stanisławowskich wzniosła bajkę na poziom arcydzieła literatury.