zieniem broni ognistéy, póki się bitwy staczały przez zwarcie się męża z mężem, siła fizyczna Polaków w turnieiach i ćwiczeniach woiennych nabyta, zręczność i zwrotność, zawsze prawie dawały im nad sąsiadami ich pierwszeństwo. Łatwo było za Piastów na każdą potrzebę ludzi zbroynych zwołać, i po skończonéy rozpuścić. Z wynalezieniem prochu odmienił się sposob woiowania, i stał się niezmiernie kosztownieyszym iak wprzódy: trzeba było mieć rusznicę i działa, ludzi do tego uczonych i w ciągłéy zostaiących służbie; nieszczęściem z wzmagaiącemi się potrzebami zmnieyszały się zaradzenia im sposoby. Już Szlachta uwolniła się od podatków, a ieżeli uchwaliła iakie, te na miasta i rolników: ztąd rosły bogactwa i zbytki iednych, ubóstwo drugich, niesposobność rządu zaradzenia ciężkim kraiu potrzebom. Zostawały ieszcze w szafunku królewskim obszerne imiona[1] i włości, te albo rozrzutność przyszłych królów ulubieńcom rozdała, albo też przynaglała nadgradzać niemi możnieyszych za dostawiane przez nich hufce. Po śmierci Alexandra wszystkie prawie dobra królewskie były strwonione albo też zastawne.
W takim stanie była Polska i Litwa, gdy Zygmunt pierwszy nad obudwoma narodami panować zaczął, ogłoszony przez Litwę wielkiem
- ↑ Imiona, dawny wyraz Polski, znaczy dobra, maiętności.
