Strona:PL Julian Ursyn Niemcewicz - Śpiewy historyczne.djvu/252

Ta strona została przepisana.

świecie zachowa, a milsza mi iest wiara moia, niż wszystkie królestwa na świecie.
Rozszedł się seym na niczym, z wzaiemnym poróżnieniem między narodem i królem. Zaprzeczała szlachta królowi wykonywanéy dotąd przez przodków iego sądzenia władzy, przecież król sądził, ale nawzaiem nie zwoływał seymu, a gdy Prymas Dzierzgowski do zwołania go przez długi czas nie mogąc nakłonić, rzekł nakoniec, że go sam zwoła, »Bez woli moiéy, odpowiedział August, nigdy się to nie stanie.« Prośby nakoniec Tarnowskiego zniewoliły go, że seym złożył w Piotrkowie.
Takie to zatargi oznaczyły pierwsze lata panowania Zygmunta Augusta, szkodliwe zapewne lecz błahe, w porównanie tych które z powodów religiynych opiniy, tyle na ów czas państw krwią oblewały. Wrodzona w Polakach ludzkość, wyższe oświecenie, powolność w Biskupach, z których większa część a nawet i sam August skrycie nowéy sprzyiali reformie, oddaliły od Polski klęski doznawane gdzieindziéy. Stanisław Orzechowski Kanonik Przemyski zapozwany od Biskupa swego Jana Dziaduskiego, że będący w stanie duchownym iawnie śmiał żonę poiąć, wniósł sprawę do stanów, zaprzeczaiac Biskupom sądownictwa, i tyle przez Kmitę, Tarnowskiego, i innych dokazał, że na seymie Piotrkowskim zabroniono Biskupom nieść wyroków względem czci i życia. Orzechowski otrzymał rozgrzeszenie od Rzymu, i żonę zachował. Dotąd możnieysza tylko szlachta wychowanie swoie za granicą kończąca, zarażała się nowowierców zdaniami, dziś zdarzony w Krakowie przypadek, rozpostarł w Polscze szęrzéy nie równie