Strona:PL Kant - Uzasadnienie metafizyki moralności.djvu/11

Ta strona została przepisana.
PRZEDMOWA.

Starożytna filozofia grecka dzieliła się na trzy umiejętności: na fizykę, etykę i logikę. Podział ten odpowiada zupełnie naturze rzeczy i nie wymaga żadnej poprawki, chyba tylko dodania jego zasady, żeby w ten sposób częścią upewnić się o jego zupełności, częścią by módz należycie oznaczyć jego konieczne poddziały.
Wszelkie poznanie rozumowe jest albo materyalne i rozważa jakiś przedmiot; albo formalne i zajmuje się tylko formą rozsądku i rozumu samego oraz ogólnemi prawidłami myślenia wogóle, bez różnicy przedmiotów. Formalna filozofia nazywa się logiką, materyalna zaś, która ma do czynienia z pewnymi przedmiotami i prawami, którym one podlegają, jest znowu dwojaką. Prawa te są bowiem albo prawami przyrody, albo wolności. Nauka, traktująca o pierwszych, zwie się fizyką, o drugich etyka; tamtą nazywamy także nauką o przyrodzie, tę nauką o moralności.
Logika nie może mieć żadnej części empirycznej, t. j. takiej, w której powszechne i konieczne prawa myślenia polegałyby na podstawach, zaczerpanych z doświadczenia; inaczej bowiem nie byłaby logiką, t. j. systematem prawideł dla rozsądku i rozumu, ważnym