nia; gdzie dotychczas rozstrzygał od czasu do czasu osobisty instynkt — notabene jeżeli to jest instynkt tak krytyczny jak u Diderota albo Meiera‑Graefego, — tam mogłaby ona z rozmaitych epok, krajów i warstw ludności dobierać sobie normy rozumowe. Należałoby np. na błyskawicznych zdjęciach ptaków w locie, na drzewach kołysanych wiatrem, na budowlach szczególnie oświetlonych, sztywnych fałdach sukien itp. uczynić próbę wykazania, dzięki jakim proporcyom wierne rzekomo odtworzenie natury na tych lub owych malowidłach staroniemieckich i japońskich odróżnia się charakterystycznie od rzeczywistych motywów natury; należałoby też na tej podstawie wyciągnąć odpowiednie wnioski co do granic smaku. W każdym razie wyłoniło się ostatecznie zadanie stworzenia estetyki względnej, zamiast dotychczasowej bezwzględnej, poszukiwania kategoryi biologicznych, zamiast przestarzałych ideologicznych, znalezienia metody stopniującej, zamiast świętej pamięci zasadniczej, zdobycia mierników dynamicznych, zamiast uroszczeń dynastycznych. Panowie uczeni mogą zaczerpnąć tym sposobem więcej „natury“, aniżeli czarami bez dna, czerpiącemi z „istoty i zjawiska“, lub z „treści i formy“.
Strona:PL Kasprowicz - O poecie.djvu/137
Ta strona została przepisana.
