Strona:PL Kasprowicz - O poecie.djvu/18

słym pozostają związku z utajonymi okresami w życiu natur duchowych“. Dla tego też wiedza wyrasta tylko do miary człowieka i dotrzymuje kroku religii i metafizyce; albo wyrażając to inaczej: stan wiedzy jest indeksem naszej samoświadomości.
 Ponieważ wszystko w naturze odpowiada sile duchowej, dlatego też wszelkie zjawisko może tylko dopóty pozostać niepojętem i ciemnem, dopóki w badanym odpowiednia nie obudzi się zdolność.
 Nie dziwota więc, iż te wody tak są głębokie, że z religijnym stoimy nad niemi lękiem. Piękność bajki jest dla poety i dla innych dowodem doniosłości jej znaczenia; albo, jeżeli chcemy, każdy człowiek na tyle jest poetą, że posiada wrażliwość na te czarodziejskie moce przyrody. Wszyscy bowiem ludzie uczestniczą w ideach, których uroczystem obwieszczeniem jest wszechświat. Uważam, iż cały urok spoczywa w symbolu. Któż kocha naturę? któż jej nie kocha? Czyż tylko poeci i ludzie wykształceni przepędzają z nią wolne swe chwile? Nie, tak samo i myśliwi, chłopi, ujeżdżacze i rzeźnicy, tylko, że miłość swą wyrażają nie w doborze słów, tylko w wyborze zawodu. Uczony dziwi się, co woźnica lub myśliwy może tak cenić w jeździe, psach, lub koniach. Nie powierzchowne ich właściwości. Rozgadaj się z nim, a przekonasz się, że tak mało sobie je waży, jak każdy inny. Miłość jego ku nim w utajonej spoczywa sympatyi, nie umie on tego wyrazić, ale poddaje się tej żywej sile, której obecność w przyrodzie nieja-