Strona:PL Kasprowicz - O poecie.djvu/6

 Tak zwani u nas znawcy sztuki są to niejednokrotnie ludzie, którzy zdobyli sobie pewną znajomość najbardziej podziwianych dzieł malarskich i rzeźbiarskich i posiadają zamiłowanie wykwintności; jeżeli jednak badać zaczniemy, czy i własny ich duch odpowiada wymaganiom piękna estetycznego, czy do pięknych obrazów podobne są także ich czyny, wówczas przekonamy się, że to zwykli, zmysłowi egoiści. Wykształcenie ich ściśle jest ograniczone, podobnie jak suchy kawał drewna, potarty dla wywołania ognia, w jednem się tylko rozgrzewa miejscu, gdy tymczazem reszta polana pozostaje zimną. Całe ich znawstwo sztuk pięknych polega na znajomości kilku prawideł i szczegółów rzeczowych, albo też na pewnym, przeważnie bardzo ograniczonym sądzie o barwach i kształtach, wygłaszanym dla rozrywki lub popisu. Jak powierzchowne jest pojęcie piękna u naszych miłośników sztuki, widać już z tego, że ludzie ci zatracili snać już całkowicie świadomość zupełnej, bezpośredniej zależności wszelkiej formy od ducha. W filozofii naszej brak nauki o formach. Wtłaczają nas w nasze ciała, jak ogień w panew