Strona:PL Kazania sejmowe (1924).djvu/124

piszą, 1400; tatarska, co nastarsza, jako mówi Justynus, kila tysięcy lat, i teraz inszego rządu nie mają; rzymska w pogaństwie pod konsulami i innymi odmiennymi rządy coś nad 400 aż do Juliusza, a od Juliusza z chrześcijańskimi pany na wschód słońca stała 1495 lat aż do Konstantyna ostatniego, a na zachód od Karola Wielkiego aż do dzisiejszego cesarza rzymskiego 900.
 Na Wenecyą nie potrzeba patrzyć, iż tak długo, to jest 1100 lat stoi. Bo tam lud pospolity nie rządzi, tylo w rzeczach maluczkich i nienależytych zdania ich pytają, lecz rzeczy poważne do trzech się przy książęciu staczają i oni wszytkiem władną. A też w jednem mieście, jako pod jednem pokryciem, takie rzeczy łacne. Lecz, gdzie się państwo kilaset mil szerzy, trudno się wszytkich przednich obywatelów dokładać.
 Nasza polska monarchia przed chrześcijaństwem stała także kilkaset lat; po wziętej wierze chrześcijańskiej stoi już blizko lat 700, o żadnym inszym rządzie, jedno królewskim pod jednym panem nigdy nie wiedząc. Pod dwunaścią wojewód doznali Polacy, jako był zły rząd, i prędko się do pierwszego i przyrodzonego sposobu wrócili, mówiąc: Mala est pluralitas principum: sit ergo unus rex. Przed stem lat naznaczniej poczęła się nachylać do