socjalizmu z faszyzmem powstaje szereg ważnych taktycznych i organizacyjnych zagadnień, które w tem miejscu możemy zaledwie pobieżnie zaznaczyć.
A więc nabiera nowego oświetlenia zagadnienie wychowania socjalistycznego, kształcenia niezłomnych charakterów do walki w obronie wolności. Stąd pogłębia się także kwestja młodzieży.
Zagadnienie wciągnięcia wielkich mas w orbitę ruchu socjalistycznego i demokracji również nabiera większego znaczenia. Jeśli np. austrjacka Socj. Demokracja uchwala (1925 r.) specjalny program rolny dla chłopów; jeśli starannie usuwa walkę z religją z działalności partji (patrz mowę Bauera w Lincu, patrz jego pracę o religji), — to dzieje się to także pod kątem widzenia konieczności odebrania mas faszystom, skoncentrowania ludu wiejskiego przy partji.
Sytuacja odbija się także na metodach agitacji i organizacji, które muszą być zmodernizowane wobec bezwzględnych i umiejętnych metod faszystowskich. Radzimy przeczytać w (tępej zresztą) książce Hitlera „Moja walka” (niem.) rozdział o organizowaniu pierwszych masowych wieców faszystowskich w Monachjum — jak Hitler wychowywał w fanatyzmie organizacyjnym swoją młodzież.
Powstają takie skomplikowane kwestje sojuszów dla wspólnej walki z faszyzmem. W Niemczech omawiane jest zagadnienie wspólnego frontu z komunistami (Trocki), ale jest ono bardzo trefne ze względu na ideologję antydemokratyczną komuny i zależność jej od Moskwy.
Jak widzimy, wielkie zagadnienie faszyzmu musi być rozstrzygane przez socjalizm z różnych punktów widzenia.
Obecnie w Polsce zagadnienie faszyzmu jest zagadnieniem „Sanacji”. Niegdyś mieliśmy faszystowskie prądy w innych ugrupowaniach. Istniało np. (b. słabe) P. P. P. (pogotowie patrjotów polskich) z Pękosławskim na czele. Istniały pewne przychylne echa w obozie endeckim. Obecnie, powtarzamy, realne zagadnienie faszyzmu jest
związane z rządami „Sanacji“.
Przedewszystkiem należy zauważyć, iż samo słowo „faszyzm“ popularne u nas nie jest. Nawet w obozie „sanacyjnym“ nie wszędzie jest mile widziane. Związane to jest z kilkoma okolicznościami. Popierwsze z pewnemi tradycjami demokratycznemi i potrzebą maskowania się — nawet w części obozu „sanacyjnego“ i dlatego nawet wówczas, gdy faktycznie staje się na gruncie faszystowskim, przyjemniej jest słowo „faszyzm“ z oburzeniem odrzucić i schować się za słówkiem „demokracja“, oczywiście „demokracja ulepszona“ udoskonalona, zaopatrzona w „silny Rząd“. Po drugie, los tak zrzą-
