Strona:PL Kieszonkowy słownik języków łacińskiego i polskiego. Cz. 1, Słownik łacińsko-polski.djvu/429

vĭdĕō, vīdī, vīsŭm 2. I. Act. widzieć: 1. (intr.) być obdarzonym wzrokiem, móc widzieć. 2. (trans.) widzieć, spostrzegać, zauważyć (alqm i alqd; z acc. c. inf.); z acc. c. part.; z pytaniem zawisłem); a) znowu zobaczyć; b) coś przeżyć; c) być świadkiem naocznym, oglądać, obejrzeć; α) zwiedzić, odwiedzić; β) obojętnie lub bezczynnie przypatrywać się (alqd; z acc. c. inf.); d) pojmować, poznawać, uznać, wiedzieć; α)rozważać, zastanawiać się, namyślać się; β)przypatrywać się czemu, oglądać się za czemś, troszczyć się o co, mieć staranie o co; zwł. przypatrywać się = baczyć, dawać baczność, strzec się (z ut, ne, ne non, np. vide, ne hoc sit verum); γ) coś załatwiać, o coś dbać (alqd, alci alqd, sibi alqd); δ) mieć coś na oku, zamierzać, dążyć, zmierzać do czegoś (ku czemuś, alqd). II. Pass. vĭdĕŏr, vīsŭs sŭm 2. 1. być widzianym, widzialnym, zjawiać się, ukazywać się (ab alqo); często = widocznie, widać (i tak tłumaczyć trzeba, np. rex videtur usus esse misericordiā). 2. zdawać się, wydawać się, uchodzić za co, być mianym, uważanym za co (alci, z inf.); a) mihi videor sądzę, mniemam, myślę (z nom. c. inf. lub jako zdanie wtrącone); b) alci videtur wydaje się ważnem, dobrem, podoba się komuś, postanawia (z inf. i acc. c. inf.).
vĭdŭă, ae f wdowa; niezamężna kobieta.
vĭdŭĭtās, ātĭs f wdowieństwo.
vĭdŭō 1. zrobić wdową: pozbawić, osierocić (alqd alqa re).
vĭdŭŭs 3 a) owdowiały; b) niezamężny, nieżonaty. cf. vidua; α) pozbawiony jakiej rzeczy, próżny, bez czegoś (* z abl. lub gen., *ab alqo); β) bez kochanka, tęskniący, samotny.
vĭētŭs 3 zwiędły, pomarszczony.
vĭgĕō, ŭī, — 2. być czerstwego zdrowia, silnym, czerstwym; kwitnąć, być sławnym, słynąć (panować, żyć, wzmagać się).
vĭgēscō, — — 3. nabierać sił, ożywiać się.
vīgēsĭmŭs 3 = vicesimus.
vĭgĭl, ĭlĭs m stróż; * adj. czuwający, czujny, żwawy.
vĭgĭlāns, ǎntīs czuwający, czujny, uważny, baczny.
vĭgĭlǎntĭă, ae f czujność.
vĭgĭlāx, ācĭs ciągle czujny.
vĭgĭlĭă, ae f czuwanie, czuwanie w nocy, bezsenność; ⚔ straż, warta; a) stanie na straży; b) straż, posterunek; c) czas straży; część nocy; d) czujność, usilne staranie, zapał.
vĭgĭlō 1. a) czuwać, być czujnym; być ostrożnyın, mieć się na baczności; b) (trans.) α) przebyć na czuwaniu (np. noctem); β) czuwając załatwić lub doprowadzić do skutku (np. * carmen).
vīgǐntĭ dwadzieścia.
vīgǐntī-vĭrātŭs, ūs m urząd złożony z dwudziestu członków.
vĭgŏr, ōrĭs m życie, świeżość, zapał.
vīlĭcă, ae f zarządczyni, gospodyni.
vīlĭcō 1. zarządzać; być rządcą.
vīlĭcŭs, ī m zarządca; ekonom. vīlĭs, ĕ tani; bez wartości, lichy; nieznaczny, prosty.
vīlĭtās, ātĭs f niska cena, taniość; a) sprzedajność; b) bezwartościowość, lekceważenie.
vīllă, ae f dwór wiejski; dobra wiejskie.