Strona:PL Klementyna Hoffmanowa - Wybór powieści.djvu/006

trzeba było dokonać wyboru, tj. usunąć wszystkie powiastki, opisy, życiorysy słabsze pod jakimkolwiek względem, a zgromadzić razem te, w których zalety wyższe są od wad i usterek.
 Wyboru tego dokonałem z czterech działów, jakie w pismach Hofmanowej są zazwyczaj zachowywane, tj.: 1. z powiastek moralnych, 2. z powiastek historycznych, 3. z życiorysów i 4. z opisów przejażdżek po kraju.
 Wśród powiastek moralnych pomieściłem zarówno te, jakie Hofmanowa oryginalnie napisała, jak i te, które językowi naszemu przyswoiła. Odnosi się to mianowicie do odrębnej grupy pięciu opowiadań, wziętych z dziełka Wilsona: »Linghts and shadows of scotisch life« (Światła i cienie życia szkockiego). Uczucia tu odmalowane, a szczególnie sposób ich wyrażania, przechodzą średnią miarę naszej autorki i wznoszą się nieraz na wyżyny, na których ona nigdy nie przebywała w oryginalnych swoich utworach. Należą tu: »Łoże śmiertelne starego Szymona«, »Pogrzeb kościelnika«, »Syn korsykarza«, »Występna rodzina« i »Tęcza«.
 Z powiastek historycznych wybrałem te, co się odznaczają prostotą i naturalnością opowiadania; pomiędzy niemi wartość największą ma »Obiad czwartkowy«, malujący żywo i wiernie owe słynne biesiady, na których król Stanisław Poniatowski znajdował wypoczynek i rozrywkę, a literaci (Naruszewicz, Wyrwicz, Łojko, Węgierski, Bohomolec) mogli się płodami talentu swego popisywać.
 W życiorysach sławnych Polaków, Tańska zgodnic ze swojem usposobieniem wybierała ludzi znanych raczej z nauki i talentu, aniżeli z męstwa, dzielności i zręczności dyplomatycznej. To też wśród 18 szkiców biogra-