Pozwalam tu sobie jeszcze podobnie jak Turowski pag. 204 przytoczyć zdanie J. I. Kraszewskiego o Flisie. Pisze o nim ten uczony i zasłużony literat w swojich Nowych Studyjach Literackich (Warszawa 1843):
„Najpoetyczniejszym może z jego (Klonowicza) śpiewów jest Flis, to jest spuszczanie statków Wisłą i inszemi rzekami do niej przypadającemi.
„W nim autor jak przystało na poetę, bardziej jest malarzem, śpiewakiem, tłumaczem uczuć i wrażeń swojich, niż moralistą poważnym lub satyrykiem poetycznym, jakim się w większej liczbie innych pism swojich okazuje. Wiadomo, że wyraz Flis używany był za połajanie i oznaczał człowieka ubogiego, włoczęgę, tułacza, bo najbiedniejsi ludzie chwytali się tego sposobu życia: ztąd też Klonowicz tłumaczy się zaraz w dedykacyji Stan. Gostomskiemu z Leżenic, wojewodzie rawskiemu, z nadania tytułu i obrania przedmiotu, wywodząc na swą obronę, że dawne poemata jako: Odyssea, Eneida, Orfeuszowe o Argonautach, opiewały także flisów, żeglarzy. Miara wiersza we Flisie użyta i samo ostrzeżenie autora powiada, że można go było śpiewać — chociaż ze względu na obszerność ciężka by to rzecz była.
„Flis dosyć emfatycznie zaczyna się od rozdzielenia chaosu, potem opiewa mieszkańców rozlicznych świata i różnych krajin dostatki. Znajome są i wielekroć cytowane strofy o Polsce. Nim dójdzie do rzeczy, długo się zabawia w umyślnie nagromadzonych ustępach. Jest tu nawet powieść o Leandrze i Ero, dość śmiesznie, jakby na złość Muzeuszowi opisana (w. 74, 75). Następują potem wywody łodzi, promu, dość prozaiczny ustęp o zbytku, nareszcie złe skutki i nadużycia żeglugi, różne po-
Strona:PL Klonowic-Flis to jest spuszczanie statków Wisłą.djvu/009
Ta strona została uwierzytelniona.
Przetłumaczył na język łaciński:
12) Pamiętnik Książąt i Królów Polskich.
13) Adhortatio ad Regni Poloniae Proceres et Ordines Omnes (pro concordia in electione). Cracoviae 1587.
14) Suffragium Rdi. P. Josephi Wereszczyński Abbat. Sieciechov. ad nobilitatem Regni Pol. et M. D. Lithv. de eligendo novo rege e domo Jagieloniadum. Cracoviae 1587.