Ta strona została uwierzytelniona.
187. Nie zwierzaj szkucie wszytkiej[a] majętności,
Lecz doma zostaw dla lepszej pewności
Więtszą[b] połowę; mniejszą puść na wodę,
Upatruj szkodę.[1]
188. Bo jeśli[c] wszytko[d] nałożysz na statek,
Pewnie nędznikiem będziesz na ostatek,
I oszukasz się jako na Neptunie
Tak na Fortunie,[2]
189. Którymeś zwierzył fantu zuchwałego,
Dóbr twojich i też imienia całego;
I trudno ich masz, choć dostaniesz lądu,
Pozwać do sądu.[3]
190. Jeślić[c] nie zdzierzą w twojim handlu wiary,
Sameś winien, żeś tak chciwy bez miary.
Nie ufaj wiatrom, wszak wiesz, że są głuszy,
Handluj na suszy.[4]
- ↑ Upatruj szkodę. Upatrzyć co, znaczy przewidzieć i przygotować się na co, np. czasu pokoju upatrują wojnę i mężne raczej wojska miewają niż strojne. Rzeczy z daleka upatrować mądrego własność jest. Lepiej dziś upatrować, niż jutro żałować. Puść — upatruj (Asyndeton).
- ↑ Wszystko na okręt od razu wziąwszy, gdy stracisz, będziesz narzekał na Neptuna (bóżka wód, morza), i na Fortunę (boginię losu, szczęścia ludzkiego).
- ↑ Którymeś zwierzył, którym zwierzyłeś. Dóbr twojich i imienia całego bliżej określają wyraz fant. Więc tak rozumieć: powierzyłeś im fanty to jest, dobra twoje i imię twoje. Zuchwałego. Adjectivum loco adverbii zuchwale. Imię nie nazwisko, lecz reputacyja, sława. Zresztą zwierzyć komu czego znaczy powierzać komu co. I trudno ich masz pozwać do sądu. Ich, to jest Neptuna i Fortunę. Trudno ci będzie ich pozwać do sądu, zaskarzyć. Co się tyczy sposobu mówienia masz pozwać, wiedz, że Infinitivus jakiego czasownika dodany do słowa mieć oznacza (Linde s. v. mieć) destinationem, (np. co ma wisieć, nie utonie), obligationem (np. nie mam go też za co i chwalić), historicam incertitudinem i zastępuje niejako futurum, tak jak tutaj. Choć dostaniesz lądu, choć sam się uratujesz.
- ↑ Jeślić nie zdzierzą wiary, jeśli ci nie dochowają wiary, to jest Neptun i Fortuna. Zdzierzeć znaczy 1) dotrzymać, dochować; 2) wytrzymać, np. miasto zdzierzeć nie mogło szturmowi; 3) wstrzymać, np. wiara wszelką broń czartowską zdzierzywa. Myśl w ogóle ta: jeśli ci nie będą sprzyjali ani Neptun ani Fortuna, to nie ich, lecz twoja własna będzie wina. Handluj na suszy, na lądzie stałym.