Strona:PL Kobiety Mickiewicza, Słowackiego i Krasińskiego (Piotr Chmielowski).djvu/232

przyjrzeć rysom przedstawionéj postaci. Jakoś nam nie swojsko w tym świecie, zimno i czczo...
 Nie można tego w zupełności powiedzieć o Księżniczce, dumnéj i kapryśnéj kobiecie, która wyszła tajemnie za prostego kozaka Sawę; ale nie wprzód została naprawdę jego żoną, aż przedstawił dowody swego szlacheckiego urodzenia... Wprawdzie i tu niepodobna pochwycić wszystkich uczuć falujących w sercu téj kobiety; niepodobna odgadnąć głębi jéj natury, gdyż jest otoczona wpływami cudownego pochodzenia: błyskawicami, piorunami, duchami i tajemniczemi szmerami; w każdym atoli razie są w niéj cechy czysto kobiece. Uparta, gdy ją ktoś błaga, wybucha suchém szyderstwem; gdy obojętnie na nią patrzy, rzuca mu się na szyję... Szlachecka duma, zabijająca ironia, lekceważenie całego swego otoczenia; groźne słowa lub milcząca pogarda — oto uczucia i czyny, któremi niezbyt powabne życie swoje urozmaica. Rzecz godna uwagi, że, podczas gdy inne osoby dramatu, zgodnie z ówczesną manierą Słowackiego, u Kalderona zapożyczoną, palą sążniste tyrady, nieraz po kilkaset wierszy, księżniczka mówi zdaniami stosunkowo dosyć krótkiemi; co właśnie przyczynia się w znacznéj części do jaśniejszego jéj określenia. W powodzi bowiem słów często muszą się napotykać sprzeczności, obrazy niewyraźne, przesłonięte chmurą jakiegoś otrętwiałego marzycielstwa; w mniejszéj ich liczbie łatwiéj bezporównania utrzymać równowagę. Salomea jest mgławicą; księżniczka — słońcem do połowy tylko zasuniętém mgłami.
 Najwybitniejszą jednak postacią mesyaniczną jest Pycha (w Królu Duchu). Poeta wówczas nabrał siły, wyrazistości, skupienia i plastycznéj werwy w wyrazach, wyrażeniach i obrazach szczegółowych. W żadnym da-