Strona:PL Kobiety Mickiewicza, Słowackiego i Krasińskiego (Piotr Chmielowski).djvu/321

gące działać z powodzeniem na arenie rzeczywistości. Czas przyniósł nam zagadnienia poważne — wskazał siły ukryte, niespożytkowane, powołał do działania kobiety.
 Dotychczas, śmiało to można twierdzić, istniało u kobiet tylko poczucie pewnych obowiązków względem społeczeństwa. Poczucie to, jak wogóle każde uczucie, łatwo może przechodzić w krańcowość, wyradzać się w wadę. Kobiety są skłonne do krańcowości. Jeżeli są pobożne, to bez trudu popadną w dewocyą; jeżeli nie są pobożne, to wszystkie rzeczy święte i nieświęte biorą powierzchownie, ceniąc je z formy, z pozoru, z takiego lub owakiego zwyczaju, który ma szczęście cieszyć się popularnością, który jest modny. Jeżeli są przejęte ważnością jakiegoś przedsięwzięcia, to nie rozumiejąc go należycie, mogą zarówno do dobrych jak do najfatalniejszych w skutku pobudzić czynów.
 Poczucie może dać niewątpliwie pochop do spełnienia rzeczy wielce chwalebnych, znakomitych nawet, ale stałego charakteru, działającego podług pewnych niewzruszonych zasad nie wyrobi wcale. Wielkie czyny w życiu kobiet są zazwyczaj wynikiem chwilowych wzruszeń i potężnéj namiętności, ale nie wypływają z raz powziętego planu... Jest-to rzeczą bardzo naturalną z tego mianowicie powodu, że kobiety rzadko kiedy wyrabiają sobie stałe przekonania. Mają one pospolicie uprzedzenia tylko dobre lub złe, ale nie zdają z nich sobie rachunku. Wszelkie ich twierdzenia i zapewnienia opierają się zazwyczaj na sympatyi lub antypatyi, jaką czują względem pewnego człowieka lub przedmiotu; nie zaś na rozumnéj ocenie dowodów za i przeciw. Dowcip zastępuje u nich rozwagę; dobre serce starczy za postępowanie wedle zasad. Można znaleść dosyć mężczyzn, którzy postanowili