Strona:PL Kraszewski - Wybór pism Tom IX.djvu/157

136

J. I. KRASZEWSKI.

stwa, którego zadaniem być ma nie tylko wprowadzenie w praktykę najlepszéj teoryi rolniczéj, nie tylko próby i doświadczenia, ale zarazem kształcenie oficyalistów, parobków, hodujących inwentarze, gospodyń i t. p. Słusznie wnoszący uznał, że taka praktyczna szkoła najskuteczniéj przykładem i żywém dowodzeniem podziałać może. Zaprojektowano obok tego wydawanie pisma czasowego rolniczego, a nimby się na to fundusze uzbierały, za organ użyć miano wychodzącego już Tygodnika rolniczego. Nastąpiło przedstawienie nowych członków i czytanie rozpraw przygotowanych.
 Komitet czynny Towarzystwa wniósł późniéj, ażeby można zgromadzić z różnych okolic i miejscowości wiadomość o stanie teraźniejszym gospodarstw w Galicyi. Podział planu do gospodarskich topografij składa się z sześciu oddziałów: 1. Ogólny opis miejscowości, położenie, klimat, ludność. 2. Rolnictwo uważane co do gatunku gleby, uprawy mechanicznéj, postępowanie z uprawą różnych roślin. 3. Opis chowu bydła, koni i wogóle zwierząt domowych. 4. Ogrodnictwo i sadownictwo. 5. Gospodarstwo leśne. 6. Opis gospodarstwa we względzie ogólnym ekonomicznym, jako to: ilości gruntów, wielkości folwarków, ilości bydła, stosunku robocizny ciągłéj i pieszéj, wyposażenia włościan, dróg handlu i t. d.
 Uorganizowanie się komitetu i towarzystwa, narady względem odezwy do Stanów Galicyjskich, o obmyślenie funduszu towarzystwu, zajęły następne posiedzenia. Czytanie rozpraw i wyznaczenie nagrody konkursowéj, za najlepsze pismo o chowie bydła; zastanawianie się nad chorobą kartofli, były przedmiotem innych posiedzeń; wogóle do daty, o któréj mowa, zaledwie dźwignąć się nieco i uorganizować było można; wiemy, iż towarzystwo do dziś dnia trwa i działa, a Roczniki zapewne zechcą nas uwiadomić o uczynionych przez nie postępach, od 1848 do 1851 roku.
 Sprawozdanie z gospodarstwa w Inflantach jest przekładem z niemieckich roczników gospodarskich téj prowincyi. Gospodarstwo to, jak widać, szczególniéj się zasadza na chowie koni używanych pod transporta; hodowli bydła rogatego i owiec; zakładanie łąk sztucznych wywołane zostało potrzebą; osobną nawet utworzono szkołę, staraniem szlacheckiego komitetu owczarzy wespół z Inflanckiém Towarzystwem pożytku powszechnego i rolnictwa. Znajdujemy tu także wiadomość o machinach, wprowadzonych do Inflant; ale o właściwém rolnictwie, to jest o uprawie zbóż i roślin, nic wcale.
 Biało-Ruś pod względem rolniczym i gospodarskim, opisał p. Tomasz Potocki. Ciekawy ten artykuł, pomieszczony w T. VII,