Strona:PL Kraszewski - Wybór pism Tom IX.djvu/170

149

GOSPODARSTWO.

mitszych, jaką piśmiennictwo nasze chlubić się może.“ W następnych zeszytach Roczników niéma prawie jednego, do któregoby coś Garbiński nie napisał.
 Prace, tyczące się wogóle gospodarstwa, są tu jeszcze ważniejsze następujące: O potrzebie bliższego badania i opisywania krajowych gospodarstw, oraz o korzyściach, jakie z tego dla ogółu wyniknąć mogą, przez A. G. (T. I. N. 2. 110); O przyczynach upadku gospodarstwa krajowego, przez Kornela Malczewskiego (T. II. 1. 32); O środkach dźwignienia ogólnego rolnictwa krajowego, przez Karola Wolff (T. II. 1. 168); Badania szczegółowe nad przyczynami upadku gospodarstwa wiejskiego, przez Malczewskiego (T. III. 1. 97); O potrzebie wzajemnego porozumienia się, w celu udzielania sobie wiadomości gospodarskich i fabrycznych, mających związek z naszém rolnictwem, przez Leszczyńskiego (T. III. 1. 148); O urządzeniu gospodarstwa, przez H. M. z Wieluńskiego (T. V. 1. 1). Tu także należą wyborne artykuły, z angielskiego tłómaczone, przez hr. A. Zamojskiego, które tak ogółu gospodarstwa, jako i szczegółów niektórych wyłącznie dotyczą; wzmiankowaliśmy je już wyżéj. Nie mniéj zasługuje na wzmiankę artykuł o łataniu w gospodarstwie, przez Tomasza Potockiego (T. X. 1. 54). Jestto zbiór wiadomostek o różnych środkach zastępczych, rozmaitych surrogatach niedostających w gospodarstwie materyałów. Także, uwagi rolnictwa i rolników dotyczące się p. H. M. (T. X. 2. 365); Aforyzmy z nauki gospodarstwa krajowego, przez hr. Zamojskiego (T. XIV. 1. 131); nakoniec, Projekt do zaprowadzenia ulepszeń w gospodarstwie rolném przez pożyczkę kapitałów, dla gospodarujących na małych własnościach i dzierżawach, przez A. Dezeimeris (przekład hr. Zamojskiego) (T. XIV. 2. 279).
 Rzućmy okiem na Aforyzmata i wyciągnijmy z nich ważniejsze.
 „Wszystko, co jest pożyteczne, czyli to wszystko, co człowiekowi potrzebném lub przyjemném być może, stanowi bogactwo.
 „Bogactwo powstaje z trafnego użycia surowych materyałów, jakie przyrodzenie dostarcza.“
 „Praca — powiada autor — ciągle się udoskonala, dary przyrodzenia są niewyczerpane, zatém wzrost bogactw jest nieograniczony.“
 Uczynim tu tylko tę jednę uwagę, że istotném bogactwem jest sama przez się praca; materyał, który dostarcza przyrodzenie, ma o tyle wartości tylko, o ile go praca do życia powoła i naturę jego zmieni. Materyał jest niejako środkiem (milieu), wpośród