Strona:PL Kraszewski - Wybór pism Tom IX.djvu/304

283

ARTYKUŁY Z GAZETY CODZIENNÉJ.

wyznaczono, a w razie rozbicia statków związkowych, ubezpieczono zwrot wyrzuconych na brzeg pozostałości, za wynagrodzeniem kosztów ratunku i t. d.
 W. r. 1525, gdy wojna groziła Polsce od Solimana, Zygmunt I, szukający pomocy dworów europejskich, wysłał posłów do Henryka VIII, którego Leon X w r. 1521 uczcił nazwaniem obrońcy wiary katolickiéj. Król przez Jana Wallopa ofiarował chętnie posiłki Polsce, i poselstwo Opalińskiego odwróciło oręż turecki, a ofiara angielska nie stała się potrzebną. Król Zygmunt I jednak uroczyście za nią dziękował i listem osobnym, znając przewagę kardynała Wolsey’a nad umysłem króla, polecał mu siebie, siostrzeńca, Ludwika króla węgierskiego, Gdańszczanów i innych Polaków z Anglią handel wiodących. W następnym roku uniesiony gorliwością, Henryk zapragnął utworzyć ligę mocarzów europejskich przeciwko Turkom, i do niéj chciał wciągnąć Polskę, ale Zygmunt, po zabiciu Ludwika pod Mohaczem, obawiał się wplątać kraju w wojnę niebezpieczną, i snać propozycyi nie przyjął.
 W r. 1554, stosunki z Anglią coraz częstsze, a pokrewieństwo panujących czyni je przyjaznemi, gdyż Filip, mąż Maryi, i Katarzyna, żona Zygmunta Augusta, z jednego domu austryackiego pochodzili; poselstwa wzajemne ponawiają się, ale nie dając ważnych owoców, są to raczéj dowody przyjaźni, niż ważne traktowania. Marya królowa pisze do Zygmunta Augusta w sprawie niejakiego Kuthbert’a, ukrzywdzonogo w Polsce, wstawia się za niejakim Blaudem. Makowieckiego jako posła do Anglii, znajdujemy wspomnianym w tym czasie. Zygmunt August, Katarzyna królowa i Radziwiłł książę na Ołyce pisali do Maryi, polecając jéj sprawę jakiegoś Gdańszczanina, na co odpowiedzi do tych trojga mieści zbiór Rymer’a (1554).
 Zygmunt August, opierający się wyjazdowi Bony, która kraj z zebranych w nim skarbów ogołocić miała, między innemi, skłoniony został wstawieniem się listowném królowéj angielskiéj, aby matce wyjazdu nie wzbraniał. Bona udała się przez posła swojego, Brancart, Neapolitańczyka do królowéj angielskiéj, a ta i listem i przez niejakiego Agali, wystawiła synowi obowiązki jego względem matki. W tymże czasie wysłany był do Anglii Krzyski, starosta dobrzyński, w sprawie Inflant, obawiano się bowiem, aby Anglia w wojnie przeciwnéj nie pomagała stronie, ale otrzymano zapewnienie neutralności. W 1558 są ślady, że stosunki z dworem trwały dobre, Anglicy przybywali do Gdańska, dla nabycia materyałów do budowy okrętów, kupcy szkoccy i angielscy znajdowali się w Wilnie.
 W r. 1568 zabranie okrętów angielskich płynących w pomoc