Strona:PL Kraszewski - Wybór pism Tom IX.djvu/308

281

ARTYKUŁY Z GAZETY CODZIENNÉJ.

w cesarzu połączonym krwią i interesem jednym z królem Zygmuntem.
 W r. 1628, Gdańsk otrzymuje monopol sukien angielskich, kompania angielska w Elblągu skasowana; była to nagroda za wierność okazaną przez Gdańszczan w wojnie ze Szwecyą i za poniesione przez nich straty. W 1629, częścią z powodu tego nowego rozporządzenia, częścią dla ofiarowania pośrednictwa w układach ze Szwecyą, wysłany do Polski Gordon. Zygmunt przyjął tę medyacyą, ale Gustaw ją odrzucił. Do zawarcia jednak sześcioletniego zawieszenia broni w Altmark d. 25 września, przyczynili się zarówno francuski i angielski posłowie.
 Z podziękowaniem za to pośrednictwo, wyprawiony został do Anglii Rakowski w r. 1630, przyjęty tam wspaniale. Prosił on, aby król korzystając z zawieszenia broni, do zawarcia stalszych traktatów się przyczynił. Oprócz tego, mowa była o towarach angielskich, zabranych przez Gdańszczan pod pozorem, że nieprzyjacielowi wiezione być miały, król wstawiał się jeszcze za księcia Kurlandyi.
 W r. 1631 Gdańszczanie weszli w układy z kompanią angielską, któréj pełnomocnikiem był Eaton, projekt umowy do potwierdzenia króla angielskiego wysłany. Przeciągnęło się to lat parę, i w 1633 r. król do Władysława IV pisał w téj sprawie, dziwiąc się, że mimo woli kompanii, zmuszano ją przenieść się do Gdańska. Na nowo tedy wszczęły się układy, do których osobny poseł, Gordon, także i komisarze polscy wyznaczeni zostali. Potrzebował Władysław IV pomocy Anglii przeciwko Szwedom, na których się uskarżał, jako na gwałcicieli traktatów, i musiał przystać na nowe umowy między Gdańskiem a kompanią angielską. Ale komisya wysłana nic nie postanowiła dla oporu Gdańszczan, którzy stojąc przy swojém, w żadne nowe umowy wchodzić nie chcieli. Zwrócili się więc Anglicy przeciwko monopolowi handlu suknem danemu Gdańszczanom, który zniesiony został na usilne ich żądania.
 W r. 1635, pakta w Stumdorfie zawarte nie bez udziału czynnego posłów, francuskiego i angielskiego. Mamy ślady i dowody, że Duglas sprzyjał sprawie polskiéj, chociaż oba z francuskim razem na traktacie się nie podpisali, z powodu sporu o pierwszeństwo; dziękczynny list Władysława IV do króla angielskiego poświadcza udział, jaki Duglas miał w paktach Stumdorfskich.
 W r. 1636 myśl ożenienia Władysława IV z córką Palatyna Renu, a wnuczką króla angielskiego, spowodowała wysłanie Zawadzkiego do Anglii. Potrzeba było skłonić rodzinę, aby zmianie wiary nie stawała na zawadzie, bez któréj małżeństwo przyjść nie mogło do skutku. Poselstwo to wszakże nie było dobrze przyję-