Strona:PL Kraszewski - Wybór pism Tom IX.djvu/377

356

J. I. KRASZEWSKI.

ca także uwagę. Plany pono gotowe, praca przygotowawcza rozpoczęta, nie wątpimy o gotowości współobywateli do poparcia ich czynnie, komitet wszakże wciągu upłynionego czasu zbyt mało posunął swe czynności i nie okazał żadnego pośpiechu.
 Posunięcie robót około kolei żelaznéj Warszawsko-Petersburskiéj i Warszawsko-Bydgoskiéj, projekta odroczone dróg innych, żywo idące roboty około stałego mostu na Wiśle pod Warszawą, zasługują także na wspomnienie.
 Do instytucyj, które w tym roku powstały, lub około których rozpoczęto pracować, należy Instytut muzyczny warszawski i Towarzystwo zachęty do sztuk pięknych w Królestwie Polskiém. Oba mają na celu ukształcenie przez sztukę, oba środkami własnemi obywateli się podnoszą. Zajęcie, jakie potrafił obudzić pierwszy, choć nieco wyczerpane, jest dobrą dla drugiego wróżbą. Są to wprawdzie zbytkownym potrzebom społeczeństwa odpowiadające instytucye, lecz pokierowane bacznie i z zaparciem się celów osobistych, mogą istotne przynieść ogółowi korzyści, i poprowadzić drogą właściwą objawiające się talenta, skierowując te, którym sił braknie, ku innéj niemniéj szlachetnéj i użytecznéj pracy. Im więcéj w świecie spotykamy chybionych powołań i zwichnionych karyer, tym czuwanie to nad młodzieżą, łatwo urokiem sztuki porywać się dającą, bardziej się okazuje pilném i potrzebném.
 Straty, jakie w tym roku kraj poniósł w ludziach, z różnych względów i w różnych położeniach mu użytecznych, są znaczne, ale to ofiara, którą składa każde lato ubiegłe na cmentarzysku dziejowém — bolesna a nieuchronna. Wspomnim tu Gustawa Potworowskiego, Leona hr. Lubieńskiego, Annę ks. Sapieżynę; z uczonych i pisarzów: Dominika Szulca świeżo zgasłego, Teofila Lesińskiego, Juliana Kamińskiego, Karola Podczaszyńskiego, Michała Szuberta, d-ra Józefa Bierkowskiego, d-ra Kozieradzkiego, Hier. Juszyńskiego, Wandę Malecką i wydawcę zasłużonego Sennewalda; z artystów: Dietrich’a i Gierdziejewskiego. Wiele zapewne imion zasłużonych pominęliśmy w téj zmiance pobieżnéj, lecz staraliśmy się je zapisać wszystkie na kartach dziennika.
 Do faktów, ogólną uprawę języka polskiego obchodzących, zaliczamy: konkurs ogłoszony na gramatykę polską (Galicya), pracę słownikarską, przedsięwziętą przez część współpracowników w redakcyi Biblioteki Warszawskiéj.
 Prawie wszędzie zjazdy uczonych w Europie, w ciągu roku odbyte, miały reprezentantów nauki i czynnych członków; kongres królewiecki badaczów nauk przyrodzonych, statystyczny w Londynie i Paryżu, ekonomistów w Lozannie, chemików w Carlsruhe i t. d.