Strona:PL Kraszewski - Wybór pism Tom IX.djvu/562

541

LISTY Z MOKOTOWSKIÉJ ULICY.

czwartego audire. Kochać się, oświecać się, czytać, cośmy napisali, słuchać jedni drugich, nie byłoby i dziś jeszcze zbyteczném czasowaniem. (Thomander).
 Już z tego zarysu okładek nieco o charakterze przeglądu sądzić można; nie jest to wcale oschły zbiór, choć jest bardzo uczony, gra ważną rolę fantazya, która czasem wypełnia cały zeszyt jedną rozprawą, lub bawi się stare zbierając szczątki, często jest czegoś za wiele, czegoś za mało, ale to, co jest, ma żywą wartość, jest opracowane sumiennie, z miłością nauczycielską i młodzieńczą. Rozprawy tyczą się głównie dawnych mitów skandynawskich, studyów, historyi, ekonomii politycznéj, obyczajów, starożytności, nauk przyrodzonych, literatury. Wymienim tu tylko ciekawą dysertacyą o starych zwyczajach uniwersyteckich p. Ek, która jest wielce zajmującą. Zarzuty, jakie zbiorowi czyni p. Geffroy, wskazują, że radby go widziéć europejskim raczéj przeglądem, niż posłaniem uniwersyteckiém, ale plan doskonale odpowiada celowi, i chciéć od niego więcéj lub inaczéj byłoby odjąć mu, co w nim jest najoryginalniejszego, jego charakter młodzieńczy i braterski w imię nauki.
 Oprócz tego p. Crusenstople w Szwecyi od r. 1838 wydaje pod tytułem: Stâllningar och Forhallanden (Położenie i okoliczności), zeszyty miesięczne zdające sprawę z wypadków obchodzących Szwecyą i kraje skandynawskie, w których niekiedy dotyka i polityki ogólnéj. Wydawca, człowiek ukształcony i pełen talentu, obeznany z historya współczesną, posiadający ciekawe zbiory materyałów, umie bardzo dobrze z siebie i z tego, co ma, korzystać.
 P. P. A. Munch, profesor uniwersytetu w Chrystyanii, od r. 1855 wydaje Przegląd miesięczny norweski (Norskt Maanedsskrift). Sam będąc jednym wydawcą i współpracownikiem p. Munch po większéj części zapełnia go tlómaczeniami. Odznaczył się wszakże kilką studyami politycznemi dosyć znakomitemi. Jest to człowiek wielkiéj pracy i nauki, niezmordowanéj gorliwości, który życie poświęcił dziejom swojego kraju i nowe dla nich odkrył źródła. Norwegia jest szczególnym badań jego przedmiotem.
 P. Goldschmit, który także sam wydawał przez lat kilka pisemko peryodyczne in 18, pod tytułem Północ i południe, po którém nastąpiło teraz Hiemme og Ude (Wewnątrz i zewnątrz), chociaż równie historyk, nie jest nim tak wyłącznie. Wydał on dwie powieści Bez domu (Hjemlös), która się przedrukowuje teraz po duńsku i po angielsku w Kopenhadze i Londynie, i Żyda, równie dobrze przyjętego w Anglii i Danii.
 Jakiś czas redagował także Korsarza, dziennik satyryczny, który pozyskał sobie sławę wielkiego dowcipu. Północ i Południe zdaje sprawę z dziejów spółczesnych, z przeszłości, i urozmaicone jest wielą