Strona:PL Kraszewski - Wybór pism Tom IX.djvu/606

585

LISTY Z MOKOTOWSKIÉJ ULICY.

Balsza, który był także księciem Durazzo, nie uwolnił ich od ceł i opłaty, których za cara Stefana, jego brata, nie płacili.
 Dowodzą tego dzieje Czarnogóry, których dawni władcy zamieszkiwali zwykle w miastach nadmorskich, i Dżuradż II przeniósł swą stolicę w końcu XIV wieku ze Skutari do Ucznia twierdzy pod Antivari.
 Wysepki Lessendria i Vranina, które Turcy zajęli arbitralnie, zerwawszy rozejm zawarty w r. 1843 między Czarnogórą i paszą Skutari, należą także do Czarnogóry. Leżą one na jeziorze Skutari. Turcy zaczęli je umacniać i chcą niemi zawładnąć na zawsze. Wysepki te zresztą u ujścia głównych rzek Czarnogóry, rzeki Czernożewickiéj, Zety i Crnicy, z położenia swojego i natury wchodzą w posiadłość Montenegra.
 Oprócz nich wyspy Czakowice wielka i mała, Kamienniak i Lipolżak, tu także należą.
 Władcy Czarnogórza rządzili w tych granicach krajem, bez żadnéj zawisłości od kogokolwiekbądź, z prawa, jakie odwiecznie mieli. Żadne państwo w obrębie księstwa, ani Turcy ani ktokolwiekbądź, nie mogło tu nabywać własności. Ziemie wszystkie są jedną bez różnicy narodowością zaludnione. Cały ten kraik zawiera około dwóchset czterdziestu osad, ze stolicą Cetynią i miastem Podgorycą.
 Jest to uchowana cudem społeczność słowiańska taka, jaką była przed wieki: język, obyczaj, rząd, stosunek rodzinny i patryarchalny, wszystko tu zostało mimo upływu czasu i wieków takiém, jakiém było w epoce dla nas nieznanéj, któréj zaledwie domyślać się śladów po niéj pozostałych możemy...
 Prawa Czarnogóry do zupełnéj autonomii są tak jasne, że w nich najmniejszéj niéma wątpliwości; Turcya nigdy ich siłą nawet nie nabyła nad tym krajem. Władcy Czarnogóry pochodzą przez kobiety od serbskiéj rodziny panującéj.
 Urosz Biały panował w Serbii około 1130, żoną jego była córka króla Francyi; z tego małżeństwa pochodził Stefan Niemania, który panował w końcu XII wieku, od niego pochodzi rodzina Niemaniczów. Syn Balszy I Jerzy ożenił się z Milicą, córką cara Serbów.
 Po Balszy I, od którego pochodzą Balszycowicze, synowie Straszymir, Jerzy i Balsza panowali z kolei.
 Po nich nastąpił Jerzy II, syn Straszymira i Balsza III. Władza późniéj przeszła do gałęzi téj saméj rodziny, Czarnojewiczów, z któréj Dżuradż (Jerzy) znękany walką z niewiernemi, wobec zgromadzonego ludu zdał rządy kraju i broń swych przodków Wa-