Strona:PL Kraszewski - Wybór pism Tom IX.djvu/756

735

LISTY Z PODRÓŻY.

 Książę spędza czas naprzemiany w Koburgu i Gotha, gdzie naprzemiany utrzymuje dosyć znacznym kosztem ulubiony sobie teatr i muzykę, sam będąc nietylko znakomitym miłośnikiem muzyki, ale kompozytorem w Niemczech cenionym. Jego utworu są Cassilda i S. Klara, które we Francyi i w Belgii są znane i wzięte. Teatra w Koburg i Gotha są jednemi z najwyborniéj i najstaranniéj urządzonych w Niemczech całych.
 „Książę Ernest spędza w teatrze wszystkie wieczory, wyjąwszy nadzwyczajnych okoliczności. Lożę królewską, umieszczoną w pośrodku pierwszego rzędu, obszerną i wytworną, rzadko sam on zajmuje, mieszczą się w niéj dygnitarze i damy dworu, książę woli małą lożę w przedscenie, w któréj zasiada z ks. Aleksandryną, dostojną małżonką swoją i kilką osobami wybranemi. Zawsze w cywilném ubraniu, tyłem do sceny obrócony, łokciem oparty na poduszce, w ręku lornetka, — niekiedy pierwszy rozpoczyna oklaski. Często po skończeniu aktu schodzi na scenę ukrytemi wschodkami i przemawia uprzejmie, winszując primadonnie, tenorowi, artyście, a niekiedy rozporządza zmianę dekoracyi lub porządkiem ogólném widowiska. Wistocie on jest rządcą swego teatru i spełnia ten obowiązek wybornie“.
 Następuje opis balów zamku Friedenstein i ich fizyognomii swobodą zastanawiającéj, nieco za długi, nieco za szczegółowy, byśmy go powtórzyć mogli. Są to chwile jedyne, w których książę zbliża się do swojego ludu z serdeczną życzliwością i pracuje mimo wiedzy na popularność, któréj nie pożąda. Daléj idzie obrazek pałacyku i parku, gdzie księstwo zwykle w Gotha mieszkają, i rys powszedniego życia ks. Ernesta.
 „Książę wstaje zwykle rano i codzień pracuje sam, bez pomocy niczyjéj ułatwia swą korespondencyę prywatną, i notuje sobie w podręczniku rzeczy, które mu się pilniejszemi wydają. Następnie przyjmuje dwóch radców gabinetowych, potém marszałków i innych dygnitarzy, którzy przychodzą z projektami i sprawozdaniami. Jeżeli minister który lub wyższy urzędnik przybywa, naradza się z niemi i udaje do ministeryum dla prezydowania w Radzie.
 Rozmowa jego jest żywą i otwartą, jest wyrazem wiernym duszy gorącéj; dla zdania sobie sprawy wielostronnie z przedmiotu, o którym mowa, nie zaniedbuje nigdy rzucać pytań, które mogą na drogę objaśnienia zaprowadzić. Czynność umysłu stanowi główną cechę jego charakteru, umysł ten, nieustannie potrzebujący pokarmu, przywięzuje się namiętnie do wszystkiego, co spotyka piękném i wzniosłém, usiłując zdobyć nową wiedzę lub nowe rozwinąć idee. Z szybkością błyskawicy przechodzi od jednego do drugiego przedmiotu, od kwestyi pozioméj do rozprawy filozoficznéj najwznioślejszéj, i każdą