Strona:PL Kraszewski - Złote myśli.djvu/46

Ta strona została przepisana.

wszelkiego rodzaju; poświęciwszy się bowiem głównie dziejom krajowym, ujrzał się w posiadaniu znacznéj ilości dotąd nieznanych a ważnych materyałów. Nie zaniedbywał żadnéj epoki historycznéj; lecz najwięcéj zajmował go koniec XVIII stulecia, którego zdarzenia tak wiele jeszcze wymagały objaśnień.
Po napisaniu opowiadania historycznego p. t.: Litwa za Witolda, co było niejako popularnem wyjaśnieniem i dopełnieniem wzmiankowanych wyżéj dziejów Litwy, wydał w roku 1852 Listy księcia Sapiehy, z r. 1773—1776, spisane z autografów. Następnie ogłosił z rękopisów wielce ciekawe: Pamiętniki Jana Duklana Ochockiego i Seweryna Bukara (1857 roku). Po napisaniu historycznego opowiadania, z roku 1770—1774 roku[1] p. t.: Starościna Bełzka, wydał: Pamiętniki Józefa Drzewieckiego, (T. 2, Warszawa 1858 roku); a późniéj Dyaryusz de Broel Platera, (Warszawa 1859 r.), Podróż Stanisława Augusta do Kaniowa, podług listów K. Platera, (Wilno, 1860 r.), Odczyty o cywilizacyi w Polsce, (Warszawa 1861 roku), i t. p.

Badanie dziejów zaprowadzało go w ubiegłe wieki, a nawet w czasy zamierzchłéj przeszłości. Tak obudziło się w nim zamiłowanie zabytków starożytności, coraz więcéj wzrastające. Archeologia stała się ulubionym przedmiotem Kraszewskiego. Śledząc historyą oświaty narodu, zastanawiał się nad pierwszemi jego szczeblami w rozwoju umysłowym. W każdéj części społeczeństwa, zaczynającéj organizować się po-

  1. Przypis własny Wikiźródeł Błąd w druku; zbędnie powtórzony wyraz roku.