Strona:PL Kreczmar - Kwestja agrarna w starożytności.pdf/30

rzecz masy (ochlos, stąd nazwa jej rządów – ochlokracja) przez wyznaczanie diet nawet za obecność na zgromadzeniu, ludowem (ekklesia) i wydawanie przeróżnych zapomóg aż do darmowych biletów teatralnych włącznie. „Ateńczycy wracali z Pniksu nie jak ze zgromadzenia politycznego, lecz jak z posiedzenia kompanji kupieckiej (éranos), na którem dokonywano wypłaty dywidendy“. „Każdy z własną łyżką rwał się do wspólnego kotła“. Lecz i ta wyszydzona przz Arystofanesa polityka „eksploatowania państwa w interesie klasowym większości“, którą dowcipnie przezwano „klejem demokracji“, nie mogła sprowadzić zniesienia różnic klasowych i podziału społeczeństwa na kapitalistów i proletarjat. Rozległy się przeto dalsze żądania. Powtórzono hasło „kasacji długów“ (chreón apokopé). Miało ono teraz oznaczać nie doraźną reformę w stylu Solonowej sejsáchtei, lecz kategoryczny zakaz pożyczania na procent, zupełne nazawsze zniesienie kredytu i operacyj kredytowych oraz zamknięcie lub, jeśli kto woli, socjalizację banków. Miał to być pierwszy krok do uspołecznienia czy upaństwowienia wszystkich środków wytwórczych i przebudowy ustroju gospodarczego na zasadach komunistycznych. Dawne hasło nowego podziału gruntów“ ({{Roz|ges anadasmó]}s) dopasowano również do teoryj socjalistycznych. Powszechne wywłaszczenie wszystkich posiadaczy winno było się dokonać bez żadnych odszkodowań. Państwo, jedyny właściciel całej nieruchomości, miało wydzierżawiać ziemię tym, co chcieliby na niej pracować, bez prawa aljenacji i testamentowania. Nacjonalizacja ziemi musiała być koniecznem dopełnieniem upaństwowie-