Strona:PL Kreczmar - Kwestja agrarna w starożytności.pdf/38

III złożył państwu w ofierze własny bardzo znaczny majątek ziemski i 600 talentów w złocie (blisko 3 miljony marek złotych), poczem wypuszczono na wolność więzionych za niewypłacalność dłużników i demonstracyjnie zniszczono przepisy kredytowe. Zamierzonej reformy agrarnej nie udało się urzeczywistnić. Czy słabość woli i niezdecydowanie Agisa sprawiło, że cofnął się w ostatniej chwili, jak twierdzą niektórzy, czy, jak chcą inni, na przeszkodzie stanęła wojna z Etolczykami, którą Sparta jako sojuszniczka związku achajskiego toczyć musiała? Najpewniej przyczyniła się do udaremnienia reformy wybuchła kontrrewolucja. Stronnictwo agrarjuszów, na którego czele stanął, powróciwszy z wygnania, eks-król Leonidas, porozumiało się z kapitalistami-periekami, oburzonymi na kasację długów, i obaliło rządy rewolucjonistów, zapewne nie bez pomocy Achajczyków; Agisa stracono, lecz projekty jego znalazły zwolennika w synu przywódcy kontrrewolucji, ożenionym z wdową po Agisie. Król Kleomenes III, wstąpiwszy na tron w r. 235 i przygotowawszy sobie grunt przez zerwanie i zwycięstwo nad związkowcami achajskimi, co uniemożliwiło wrogą z tej strony interwencję, jął siłą przeprowadzać reformę agrarną. Opierał się na zorganizowanej do walki z Achajczykami i zwycięskiej armji. Przy pomocy soldateski złożył z urzędu eforów, zmusił do ucieczki z Lakonji najzawziętszych oligarchów i największych zarazem obszarników w liczbie 80-ciu, przeprowadził gruntowną zmianę konstytucji, znosząc eforat i funkcje jego powierzając królom, i wreszcie, ogłosiwszy kasację długów, przystąpił do wykonania reformy agrarnej według projektów Agisa. Reformie