Strona:PL Kreczmar - Kwestja agrarna w starożytności.pdf/47

torius, którego dowolną ilość mógł wziąć w posiadanie każdy rozporządzający dostatecznemi po temu środkami materjalnemi gospodarz wiejski pod warunkiem uprawienia i zagospodarowania nowiny. Po raz ostatni dawną tę praktykę zastosował konsul Flaminjusz po dokonanym między pierwszą a drugą wojną punicką podboju Galji przedalpejskiej, czemwedług legendarnej tradycji — zjednać miał sobie szczególne względy włościaństwa rzymskiego, a więc i szczególną popularność w armji ówczesnej, którą pospolite ruszenie włościańskie tworzyło. W początkach II-go w. stosunki społeczne nie sprzyjały atoli kontynuowaniu dawnej polityki agrarnej patrycjatu miejskiego, niezainteresowanego bezpośrednio w gospodarce rolnej i eksploatacji terenów rolniczych. W czasie wojen punickich wyrosła nowa klasa rządząca, w której skład weszli bynajmniej nie sami przedstawiciele miejskiego patrycjatu. Nobilitet (nobilitas, nobiles) utworzył się z rodzin, które dostarczyły Rzymowi czasu wojny zdolnych dowódców wojskowych: dyktatorów, konsulów i pretorów, oraz rzutkich i energicznvch administratorów nowonabytych poza granicami Italji prowincyj (proconsules i propraetores). W rękach tej klasy zgromadził się i gromadził dalej cały olbrzymi łup wojenny, zapasy gotówki i szlachetnych kruszców, mnóstwo kosztowności i wreszcie wielkie majątki ziemskie w prowincjach. Korzystając z potęgi, jaką dawało nabyte bogactwo, nobile usunęli od władzy dawny patrycjat miejski i w krótkim czasie zmonopolizowali dla siebie kurulną magistraturę oraz krzesła w senacie, przekształcając się w istny „stan senatorski“ (ordo senatorius), t. j. arystokrację