Strona:PL Kreczmar - Społeczeństwo i państwo średniowiecza greckiego.pdf/10

o kilku poetach, twórcach cyklu epicznego. Iljadę i Odyseję napisało dwuch ludzi, z imienia zresztą i życiorysu: nieznanych, gdyż o Homerze starożytność, prócz późnych. anegdot, nic nam zgoła nie przekazała. Kwestję wyjaśniły wreszcie badania porównawcze z zakresu historji literatury powszechnej. Po zbadaniu, prócz epopei greckiej, rycerskiej poezji średniowiecza europejskiego (Niebelungów, pieśni o Rolandzie i t. p.), staroindyjskiej Mahabharaty i Ramayany, skandynawskiej Eddy, zwłaszcza zaś fińskiej Kalewali, serbskich poematów o bitwie na Kosowem polu, carze Łazarzu i królewiczu Marku, rosyjskich „bylin“, wreszcie epopei Kara-Kirgizów i Tatarów Abakańskich udało się ustalić fazy rozwoju epopei wogóle. Początki jej spoczywają niewątpliwie w improwizacji ludowej, która, czerpiąc z żywego materjału poetyckiego, tworzy pieśni epizodyczne. Treścią ich jest najświeższa przeszłość, „to, czego ojcowie dokonali i co przeżyli w ciężkiej walce“, i pieśń taka tem więcej działa na słuchaczów, im więcej prawi im o najnowszych, ostatnich przeżyciach. Śpiewak, a tym być może każdy rycerz, wtórując sobie na tym czy owym instrumencie, improwizuje, śpiewa „z duszy“, używając mniej lub więcej utartych zwrotów jedynie w pewnych powtarzających się i niby obowiązkowych w każdej pieśni miejscach, np. opisach uzbrojenia i walk poszczególnych, charakterystykach bohaterów i bohaterek, opisach uczt, krajobrazów z natury i t. d. Improwizacja polega właśnie na rozmaitem a wolnem kombinowaniu stanowiących tradycyjny materjał poetycki elementów. W takiem stadjum znajduje się dziś jeszcze pieśń epicka Kara-Kirgizów oraz niektóre pieśni ludowe Finnów. Na tenże etap wskazywać się zdaje Iljada, w której czytamy o Achil-