Strona:PL Kreczmar - Społeczeństwo i państwo średniowiecza greckiego.pdf/12

nie tracąc przytem swego pierwotnego lokalnego kolorytu. „Byliny“ rosyjskie, treścią i formą związane z Rusią Kijowską, dziś śpiewane są niemal wyłącznie nad jeziorem Oneskiem.
 Połączenie pieśni epickich w epopeję jest zawsze dziełem indywidualnej pracy i natchnienia. W tym sensie istnienie twórców Iljady i Odysei stanowi konieczność, wbrew romantycznej teorji, odrzucającej indywidualne autorstwo. Dokonać takiego połączenia może albo uczony zbieracz pieśni ludowych, który w trakcie ich zbierania oczywiście szybko spostrzega wewnętrzny między niemi związek, albo poeta, który treść zawartego w pieśniach podania weźmie sobie za temat literacki. W pierwszym wypadku połączenie rezultat suchej pracy systematyzującej będzie wyłącznie mechaniczne: autor z siebie da jedynie uszeregowanie poszczególnych całości według pewnego, z góry powziętego, planu. Wytwór takiej uczonej pracy zbieracza stanowi fińska Kalewala w redakcji doktora Lönnrota. To też właściwie nie jest to żadna epopeja: jedność jest w niej sztuczna, naciągnięta, a całość nie posiada żadnych zalet artystycznych. W drugim wypadku – pod piórem poety powstaje nowy zupełnie utwór literacki. Dla autora Niebelungów, Iljady, Odysei, poniekąd i dla Wuka Karadżicza, germańskie, greckie i serbskie pieśni ludowe były tylko materjałem twórczym. Stworzyli zeń własne dzieła, które też muszą nosić ślady ich osobistego natchnienia i talentu lub genjuszu. O zachowaniu w czystości pieśni ludowych zarówno pod względem formy, jak treści, mowy być nie może. Praca poety odbywa się w nowych warunkach, w odmiennem, gdyż zawsze o wiele późniejszem, a często różnem i co do miejsca środowisku, wśród