Strona:PL Kreczmar - Społeczeństwo i państwo średniowiecza greckiego.pdf/14

przed Chrystusem. Oba poematy przez dwuch – oczywiście różnych – twórców odrazu musiały być napisane, gdyż niepodobieństwem byłoby stworzenie napamięć, bez użycia pisma, utworów, z których jeden liczy z górą 12.000, drugi – przeszło 15.000 wierszy. Zresztą całokształtne epopeje nie powstają nigdzie w epoce ustnej poezji i zawsze ukazywanie się ich jest związane z istnieniem piśmiennictwa, a Grecy zapożyczyli alfabet od Fenicjan już w X lub IX wieku. Długotrwały proces powstawania epopei, znaczny przeciąg czasu, zkonieczności oddzielający jej napisanie od wydarzenia historycznego, które opiewa, nasuwa odrazu przypuszczenie, że Grecy pieśni epickie zapożyczyli, że nie mogli, skoro na wybrzeżach morza Egejskiego osiedli dopiero w w. XI–X, sami być autorami poematów w całości, od początku – od najprymitywniejszej ich postaci – aż do końca. Zresztą sama fabuła, sam temat poetycki Iljady i Odysei oraz ich archaiczne szczegóły zdradzają niegreckie pochodzenie i noszą wyraźne piętno semickiej kultury myceńskiej. W takim razie wojna Trojańska stanowi fakt z dziejów przedhelleńskich, jej bohaterowie – to królowie myceńscy, być może już przez same myceńskie pieśni przekształceni w istoty nadprzyrodzone, w bóstwa. Podróże zaś i przygody Odyseusza – to myceńska baśń, jeden z wielu warjantów semickiego mitu o bogu słońca. Najwidoczniej w czasie wędrówki swej i osadnictwa na półwyspie Bałkańskim i w Azji Mniejszej musieli Hellenowie zapożyczyć od wcześniejszych mieszkańców krainy ich literacki dorobek, tradycję podaniową, w której wybitne miejsce zajmowała opowieść bohaterska o wojnie Trojańskiej, stanowiąca cały cykl epicki, oraz ich mity religijne, z kultem