Strona:PL Kreczmar - Społeczeństwo i państwo średniowiecza greckiego.pdf/15

semickiego bóstwa słonecznego związane. Powstały z tego zapożyczonego materjału jeszcze w czasie wędrówki pieśni i baśnie, przyczem – rozumie się – Hellenowie grecyzowali obce tematy, wiążąc je z przeżywanemi wydarzeniami i wlasnemi pojęciami religijnemi. Utwory obiegały Helladę, wędrując wraz z ich autorami od gór Tesalji po Cypr i Kretę, od Hellespontu do południowych krańców Peloponezu, wchłaniając miejscowe podania i detale kultów lokalnych oraz zmieniając zewnętrzną, językową formę. Wkrótce po ostatecznem osiedleniu się szczepów helleńskich na nowych siedliskach, gdy kraina utraciła doszczętnie swój myceński, semicki charakter, gdy zniknęły z jej powierzchni opiewane w utworach grody, grobowce królewskie, rydwany bojowe, spiżowe zbroice i t. d., pieśni przestały być aktualne, przeszły w posiadanie śpiewaków profesjonalnych i w ustach ich stężały, jako mieszanina elementów myceńskiej i greckiej rzeczywistości. We dwa stulecia później poeta, żyjący już w zupełnie odmiennem, całkowicie helleńskiem środowisku małoazjatyckiej Jonji, nie znający bezpośrednio i nie pamiętający zgoła myceńskiej starożytności, tworzył na podstawie tych pieśni, za jego czasów jeszcze przez aojdów śpiewanych, średniowieczny grecki poemat o wielkich czynach przodków – herosów i fantastycznych ich przygodach. Iljada i Odyseja, o ile mieć na uwadze powolny proces powstawania rapsodów, liczyć się z odrębnemi a rozmaitemi pierwiastkami, jakie się na treść ich i formę złożyły, i odróżniać uwzględnione przez poetę szczegóły epoki myceńskiej, w rodzaju wozów bojowych, potęgi Argosu, spiżowych zbroic, grzebania zmarłych i t. d., od ogólnego obrazu helleńskiego średniowiecza z jednej i indywidualnej tendencji