Strona:PL Kreczmar - Społeczeństwo i państwo średniowiecza greckiego.pdf/43

ustrój opiera się o podział na klasy według wieku, w których rolę odrębnych klas społecznych odgrywają: kobiety i dzieci, starcy, mężczyźni w sile wieku oraz młodzieńcy, znana jest instytucja związków „młodzieży męskiej“. Związek taki ma za zadanie obronę życia i mienia całej gromady. Posiada zazwyczaj własny dom, w którym, niby we wspólnym obozie rycerskim, członkowie jego pędzą życie codzienne. Obowiązuje ich pewna reguła współżycia: określony sposób przyjmowania do związku, związany zazwyczaj z całym szeregiem prób dojrzałości męskiej nowicjusza, wspólne spożywanie strawy, niezawieranie trwalszych stosunków z jedną kobietą czyli sui generis bezzeństwo, posłuszeństwo względem wodza, ustawiczna gotowość bojowa i t. d. W zmienionych warunkach życia, t. j. na wyższym szczeblu kultury, gdy podział na klasy według wieku ustępuje miejsca innemu zgoła ustrojowi społecznemu, związki męskie tracą swoje znaczenie jedynego ogniska życia zbiorowego gromady pierwotnej i przekształcają się w korporacje i stowarzyszenia o charakterze politycznym, zawodowym lub tawarzyskim. Domy ich stają się klubami stronnictw. związków wszelkiego rodzaju, kół i kółek. Jedyny znany nam w dziedzinie przykład istnienia organizacji państwowej, opartej o pierwotny związek męski, na wyższych szczeblach kultury — stanowią doryckie państwa greckie, w których instytucja pradawna odżyła dzięki szczególnym warunkom, wytworzonym przez fakt podboju. Zwłaszcza państw spartańskie, ze swym „ładem“ obywatelskim (kosmos), zwyczajem chłostania chłopców w święto Artemidy, obiadami wspólnemi (fiditja lub syssitja) i wymianą żon między braćmi, słusznie nazwał ktoś istnem „muzeum