Strona:PL Krolewska-Pruska gieneralna szkolna ustawa dla rzymskich-katolików w miastach i na wsiach samowładnego księstwa Sląska i hrabstwa Glacu 1765.djvu/15

Ta strona została przepisana.
48.
Na co Pleban więcey ma mieć baczenie.
Iako też Plebana powinność ieſt, w tym doglądać, aby ten dom do ſzkoły deſtynowany w dobrym ſtanie był, ſzkoły Uſtawę Książki, tablice i wſzyſtko, co do ſzkoły należy, w porządku znalazł; i w czymby brakowało, o tym Magiſtratowi, Dominiom albo urzędnikom gromady donioſł, rodźicow, ktore dźieći zaniedbywaią do ſzkoły poſyłać, napomniał, i w czymby zchodźiło albo nie doſtawało, ze wſzyſtkich śię ſwoich śił ſtarał do poprawy tego. W czymby zaś nie mogł odmienić, powinien ſobie nanotować, aby ſwego czaſu Arcy-Presbiterowi albo ſzkoły Inſpektorowi podał, żeby go w tym podpierali. Te od Bakalarzow odebrane diligencyi Tabele powinien Konſerwować, z ktorych Bakalarz pod czas wizytacyi i do oznamienia Presbiterowi według przyległego Formularza C. extracta ma piſać, aby ie mogł podać Arcy-Presbiterowi albo ſzkoły Wizytatorowi.
49.
Wczym ieſzcze ieſt powinność Plebana.
Bakalarza, ieżeliby w czym zblądźił, napomnieć powinien, (iednakże nie przy bytnośći dźieći,) w uczeniu, ieżeliby Jemu co brakowało, poprawić i informować, w czymby potrzeba było. Iako też Pleban Bakalarza do inſzych potrzeb oſobliwie do właſnych uſług ſwoich używać nie ma. Ieżeliby śię przydało, żeby do chorego był proſzony, to nie ma Bakalarza od ſzkoły odrywać, tylko kogo innego zawołać, albo też z ſzkoły wyroſłego Chłopca wźiąć ſobą, ale nie do białogłow rodzących i umieraiących. Kiedy ma bydź kolekta w Kośćiele zbierana powinien w kazaniach ſłuchaczow ſwoich do powinnośći Krześćiańſkiey napominać, i pobudźić ſerca ich do ſzczodrobliwośći, z czego wyroſta pożytek Dobru poſpolitemu.
50.
Pleban zaraz z młodośći powinien dźieći uczyć, karać i ſam nakłaniać do wykonania powinnośći ku Bogu, blizniemu i ſobie ſamemu i do wiernośći ku Samowładnemu Panu i zwierzchnośći iego.
Więcey nic nie dokładamy, co Plebanowi należy albo tym, ktorzy na mieyſcu ich ſą poſtanowieni, w nauce Krześćianſkiey dźieći tak od ſamych iak i maią bydź od Bakalarzow informowane, ale ich odſyłamy w tym punkćie do gieneralnego Wikaryatu Dyecezyi Wrocławſkiey, ktory im w tym Iuſtrukcye poda. Przy tym rozkazuiemy im, aby tych młodych poddanych Naſzych do powinnośći napominali ku Bogu, ku bliźniemu i ſobie ſamym do wiernośći, do poſłuezeńſtwa i do nie złamanego przywiązania naywyżſzey Zwierzchnośći żeby to wſzyſtko poiąć mogli, co Nam powinni wykonać, iako Samowładnemu Panu i Zwierzchnośći od Nas ordynowaney.
Napominamy ich, aby nie tylko przy tym zoſtali, mowiąc o tym, że to ich powinność ieſt, ale nadewſzyſtko aby z wſzyſtkich śił ſwoich ſtarali śię ich obiaśnić tak z Nauki Krześćiańſkiey, przykazania boſkiego iako z fundamentu rozumu w ſerca ich wſzczpić, aby to z młodośći poiąć mogli, i nakłonić ich zawczaſu, co zawſze i ſwego czaſu przy podanych okolicznośćiach wykonać maią, y takie, zobowiązać, aby na całe zyćie Ich, nieważyli śię grzeszyć, i wykroczyć przećiwko tey powinnośći.
51.
Rządzącym Naſzym Komorom, Biſkupſkiemu Wikaryatowi i Dźiekanom w Pańſtwie Naſzym do poſtronnych Dyecezyi należącym polecamy i rozkazuiemy tę Uſtawę ſzkoł utrzymywać.
A żeby ta ſzkoł melioracya, ktora nam na ſercu leży, trwale ile moznośći bez odmiany utrzymana była, tedy nie zoſtaie ſzczegulnie na tym,