Strona:PL Krolewska-Pruska gieneralna szkolna ustawa dla rzymskich-katolików w miastach i na wsiach samowładnego księstwa Sląska i hrabstwa Glacu 1765.djvu/16

Ta strona została przepisana.
co my Plebanom każdego mieyſca ſtaranie ſzkoł zlećilismy, ale i rozkazuiemy też Naſzym Komorom rządzącym, iako Biſkupſkiemu Wikaryatowi i Wikaryom czyli Dźiekanom w Naſzym Sląſku i Glacu choć do poſtronnych Dyeceyi należącym ,aby śię uśilnie ſtarali, wſzyſtko według tey Uſtawy Ku celnieſzemu dobru poſpolitemu zmierzaiącey w naſtępuiących punktach utrzymywać, Dźiekami maiąc Attencye na to wſzyſtko przez ſwoich Arcy-Presbiterow i ſzkoły Inſpektorow.
52.
Arcy-Presbiterowie powinni w zapuſty ſzkoły wizytować.
Arcy-Presbiterom rozkazuiemy, aby każdy w zapuſty ſzkoły wſzyſtkie ſwego cyrkulu wizytował, ten czas ieſt po wśiach nayſnadnieyſzy, ponieważ dźieći w źimie pilniey do ſzkoły chodzą, iak w lećie, i iuż przez trzy mieśiące ucząc śię, muśiały co kolwiek poiąć, aby przy wizytacyi pokazało śię, czego śię nauczyły. Bo gdyby on po Wielkiey nocy albo ieśieni wizytował, w ktorym czaśię zwykły dźieći z ſzkoły wychodźić, to nie wſzyſtkieby w ſzkoly były, ktore do niey należą, toby nie mogł przez to doſkonałą o progreśie tey ſzkoły dać wiadomośc. Dla tego w pomienionym czaśie ma bydź ſzkoł wizytacya.
53.
Wizytuiąc co ma obſerwować Arcy-Presbiter.
Wizytuiący Arcy-Presbiter przy wizytacyi ſzkoł ma to obſerwować, co Plebanom w tygodnim nawiedzeniu ſzkoł rozkazalismy, oeobliwie na naſtępuiące punkta ma dać baczność.
54.
Oſobliwie ieżli dźieći w ſzkole bywały.
Aby od Plebanow mieśiączne Katalogi ſzkolne i wypiſane Extracta podać ſobie kazał, ieżeli w podanych ſpecyfikacyach dźieći, ktore do ſzkoły chodźić powinne, znaydowały śię, i wywiedźiał śię z ktorych racyi nie bywały. Ieżeli śię Pleban ſtarał o to, aby ie przyćiągnął do ſzkoły, ieżeliby zaniedbałość rodźicow w tym śię pokazała, aby ie do śiebie kazał zawołać, a im pokazał, że przeciwko tey Uſtawie wykroczyli, napominaiąc ie i urzędowi każdego mieyſca zlecaiąc, aby te ktorzy wykroczyli, (że do ſzkoły dźieći nie poſyłali,) karane były, karą naznaczoną. Ieżeli śię i ſame Pańſtwa na tym mieyſcu znayduią, że dźieći odważyli śię, od ſzkoły odrywać, do uſług dworſkich ie potrzebuiąc, to ich napomnieć ma, aby dźiećiom przeſzkody w tym nie robili, bo za to odpowiedźieć maią.
55.
Przy wizytacyi aby Bakalarze uczyli dźieći, a ieźli należyćie informuią.
Powinien przy wizytacyi ſwoiey bydź przytomny, kiedy Bakalarze uczą dźieći, aby widźiał i ſłyſzał, ieżeli oni iakesmy opiſali, dźieći należyćie uczą, i każde dźiećię oeobno examinował, ieżeli one zapewnie tego informowania profitowały, ieżeli śię tak dźieie, iak diligencyi Katalog pokazuie. Przy tey wizytacyi maią bydź Plebani, urzędnicy i z gromady Deputowani przytomni, co im obwieśćić śię ma przez uwiadomienie kurendą poſłane ktorego dnia ma bydź ta wizytacya.