Strona:PL Krolewska-Pruska gieneralna szkolna ustawa dla rzymskich-katolików w miastach i na wsiach samowładnego księstwa Sląska i hrabstwa Glacu 1765.djvu/8

Ta strona została przepisana.
20.
Początki do uczenia, iak informować.
Dla tego, ktory początki uczyć ma, należy:

1) Litery znać, ſylabizować, i w czytaniu uczyć zaczynać.
Zeby dźieći w iednym mieśiącu litery poznawać umiały, ſtarać śię koniecznie o to muśi Bakalarz, ponieważ w miaſtach co mieśiąc inne dźieći bez wątpienia przyſtęować będą, dla tego też co mieśiąc znowu zaczynać będźie uczyć ich litery poznawać. Sylabizować także co mieśiąc zaczynać będźie z innemi, iako co mieśiąc powinien ſześćiorake ſylabizowanie w Kśiążecce śię znayduiące powtarzać. trzećiego maią powinne iuż te dźieći czytać, ktore w pierwſzym mieśiącu litery poznawały, ćięſzkie zaś ełowa, ażeby ieſzcze ſylabizowały!, obiaśniaiąc ie regułami przepytaiąc śię z nimi. Każdego też mieśiąca powinien ſwoiey informacyi za doſyć uczynić, iako tabela w ſzkolney kśiążecce wyrażona pokazuie.
2) Przy piſaniu powinien naprzod reguły do pięknego piſania według drukowanego formularza nayłatwieyſzemi i wyraźnemi ſpoſobami pokazować, ażby niemieckie i łaćinſke litery według reguł w tabeli wyrażonych dobrze i należyćie piſać śię nauczyły.
Przy tym muśi co mieśiąc tabelę Kaligrafii, to ieſt obiaśnienie w piſaniu explikować, w pierwſzych dwu tygodniach co śię tycze biegłych liter, a w trzećim tygodniu w łaćińſkim i w biegłym piſaniu, w czwartym zaś co śię tycze piſać ſylabow, ſłow i ſamę treść powinien uczyć; przy poprawianiu nie ma zaniedbywać zawſze na tę tablicę pokazywać, ktora drukowana obiaśniać będźie, i według niey piſać śię maią uczyć.
3) Przy uczeniu rachowania muśi według tabeli dla Sląſkich ſzkoł wydanych 5. Species, iako i Regułę de tri w niemianowaney liczbie informować i ſtarać śię, żeby dźieći w tym biegłe bydź mogły.
Co śię zaś tycze tabeli powſzechney arytmetyki i numerowania ma śię o to ſtarać, żeby w iednym mieśiącu z nimi ſkończył, w ktorym czaśie aby każde podane cyfry, ktorych nie więcey, tylko ośm albo dźiewięć cyfrow bydź , (ponieważ w żyćiu naſzym rzadko kiedy przypada więcey takich cyfrow,) nie tylko dobrze wymowić mogły, ale i należycie piſać.

W uczeniu Addycyi i Multiplikacyi, aby w dwa mieśiące ta lekcya ſkonczona była, inne zaś trzy mieśiące pierwſzego poł roku zoſtaią do ſubtrahowania i diwidowania, i powinien przy tym pierwſze ſpecies z nimi powtarzać.
21.
Powinnośći drugiego Informatora.
Drugi zaś Informator iuż dźieći preparowane do dalſzey ſcyencyi ma prowadźić, niech z nimi powtarza, i do tego ſtanu prowadźi, żeby dobrze i według tabeli przyiemnie czytały, i wſzyſtkie ſłowa francuſkie, miedzy niemieckimi przypadaiące, należyćie wymawiały. Przy uczeniu piſania niech im da motiwę do Kancelarnych i Frakturnych liter, w biegłym zaś albo Kurentnym piſaniu, czyli Karakteru, ktorego śię u pierwſzego preceptora nauczyły i iuż zwykły, niech nie odmienia, i do ſwey nie przymuſza ręki; dla tego nie trzeba, aby im formularz ſwoiey ręki dawał, niech tylko wynaydźie im wyborne periody z dobrych kśiąg, albo z iakiego innego piſma do wypiſowania, oſobliwie na to niech