Strona:PL Ksenofont Konopczyński Wspomnienia o Sokratesie.djvu/243

Ta strona została przepisana.

jących się na tem. Dawał przytem wskazówki, w jakiej mierze człowiek wykształcony należycie powinien być obeznany z każdym przedmiotem. Tak np., podług Sokratesa, geometryi należy się uczyć w takich rozmiarach, aby każdy, w razie potrzeby, był w stanie wymierzyć dokładnie ziemię, bądź obejmując ją w posiadanie, bądź też przekazując komu innemu, dzieląc lub przedstawiając pracę tę na planie. Tak zaś łatwo jest, zdaniem Sokratesa, tego się wyuczyć, że ten, kto z uwagą przypatrywać się będzie mierzeniu, pozna nie tylko obszar tej ziemi, lecz jednocześnie wyniesie znajomość samego sposobu mierzenia. Nie radził on jednak przedłużać nauki geometryi aż do trudno dających się zrozumieć wykreśleń; nie widział bowiem żadnego w tem pożytku. A jakkolwiek sam posiadał dobrą znajomość tych rzeczy, był jednak zdania, że mogą one zająć całe życie człowiekowi i oderwać go od wielu innych pożytecznych nauk. Radził także Sokrates starać się o nabycie wiadomości z astrologii[1], lecz i tu w takich tylko rozmiarach, aby módz rozróżnić pory nocy, miesiąca i roku dla potrzeb podróży lądowej lub morskiej, albo czatów, oraz aby przy wszystkich innych czynnościach, które odbywają się w ciągu nocy, miesiąca lub roku, mieć możność kierowania się pewnemi wskazówkami, rozróżniając pory wymienionych wyżej jednostek czasu. Łatwo przytem, zdaniem Sokratesa, nauczyć się tego można od myśliwych nocnych, od sterników i wielu innych ludzi, dla których znajomość tych rzeczy jest potrzebną. Usilnie zaś odradzał

  1. Ma tu znaczenie to samo, co astronomia.