Strona:PL Lange - Stypa.djvu/42

kości, ale mężczyzna. Kobiea jest par excellence realistką i rozumie wszystko jako fenomen celu i przyczyny.
 — I dlatego pewnie kobietom podoba się ten fałszywy idealizm....
 — I ten fałszywy cynizm... co ględzi puste frazesy o rzeczach anielskich... co szepcze tanie słówka o szataństwie...
 — Kobieta lubi nie prawdziwy idealizm, ale jego surogat. I to jest zrozumiałe; rzeczywisty, przenikający do głębi idealizm burzy fundamentalne zasady życia codziennego, do których kobieta jest przywiązaną. Falsyfikat jej wystarcza.
 — Zauważyłem w kobietach — rzekł Nawara — pewną cechę osobliwą. Kobiety są bardzo dobre i tkliwe: doskonale odczuwają cudze cierpienia zewnętrzne; są nieraz, jak prawdziwe siostry miłosierdzia. I jeżeli masz suchoty, albo jeżeli połamałeś ręce i nogi, jeżeli dostałeś tyfusu albo poprostu cierpisz na żołądek — to kobieta jest dla ciebie dobra, tkliwa, serdeczna. Lubuje się sama nad sobą, że uprawia litość i dobrotliwość. Podobnie co do rozmaitych nieszczęść życiowych: umarł ci ktoś blizki, straciłeś majątek, wysykali twoją sztukę w teatrze, wyrzucili cię z posady — kobieta ubolewa nad tobą i w sposób siostrzany odczuwa twoje nieszczęście. Ona to rozumie, bo to jest wszystko określone, jasne, realne zjawisko. Ale wyobraź sobie cierpienie bezwzględne, bezprzyczynowe, nieobjaśnione; cierpienie, które jest, bo jest; bo cierpienie jest formą bytu, jest jego esencyą i rdzeniem; wyobraź sobie cierpienie bez żadnej podstawy, idące z nieskończoności: żadna kobieta go w tobie me odczuje i nie zrozumie. Ono leży na innej płaszczy-