Strona:PL Limanowski - Ferdynand Lassalle i jego polemiczno-agitacyjne pisma.pdf/25

prostej przyczyny, że mu nic innego nie pozostaje. Nieunikniony, śmiertelny bój wszczął się pomiędzy królewskością i burżuazyją! Kto ustąpi z nich obu, ten zgubiony!“ Mowa ta osiągnęła nadspodziewanie swój skutek. Sędziowie uwolnili mówcę od zarzutu, zatwierdzili jednak konfiskatę broszury.
 Nie z samą tylko prokuratoryją Lassalle miał do walczenia, musiał opędzać się jeszcze rozmaitym insynuacjom, oszczerstwom i aroganckim zarzutom. Szczególnie zabolała go uwaga Schulze-Delitscha, kiedy ten w swoim „Katechizmie dla robotników,“ starając się zaprzeczyć twierdzeniu, że w obecnym ustroju ekonomicznym przeciętna płaca robocza pozostać musi nieuchronnie w granicach niezbędnych środków utrzymania, potrzebnych według przyzwyczajeń danego ludu do podtrzymania egzystencyi oraz do rozpładzania się,“ uczynił przytem następującą uwagę: „Niesłuszność tego zdania czujecie sami, jako ludzie, żyjący w pośród tych stosunków należy wam tylko obejrzeć własne szeregi, a trzeba chyba tylko całego zuchwalstwa i połowicznej wiedzy pana Lassalle’a, aby utrzymywać, iż wszystkie ekonomiczne powagi są po jego stronie.“ I któż mu to czyni zarzut połowicznej wiedzy? Schulze-Delitsch, człowiek znany z praktycznej swojej czynności, ale który w dziedzinie teoryi nic nie stworzył prócz popularnych traktatów, nie przekraczających granicy zwykłej mierności. Lassalle zawrzałó gniewem i napisał znakomite dziełko p. t. Kapitał i praca czyli pan Bastiat-Schulze z Delitscha, Julijan ekonomiczny (polski przekład, wykonany przez Kazimierza Hilda, Lwów, 1878). Namiętne aż do nieprzyzwoitości w tem, co dotyczy Schulze’go, zawiera świetny wykład teoryi kapitału i jej stosunku