Strona:PL Limanowski - Naród i państwo studyum socyologiczne.pdf/15

czego Gallija szybko romanizowała się. I z innej strony przypuszczenie to, gdyby zostało sprawdzone, miałoby ogromną doniosłość, ponieważ wskazywałoby, że głównym podkładem narodu francuskiego, a jeszcze bardziej prowansalskiego, była ludność pokrewna rzymskiej.
 Od początku 5-go stulecia po Chr. drużyny germańskie Franków, Burgundów, Wizygotów, Alemanów wpadają do Gallii, zdobywają jej ziemię i szerzą wciąż dalej swoje panowanie. Wódz drużyny miał podczas wojny wielką władzę, ale ta władza ustawała z końcem wojny, i wracano do gminnej równości germańskiej. Wódz w czasie pokoju był tylko primus inter pares, był przedstawicielem ogółu interesów drużyny. Najwyższym interesem był podział łupów, zdobyczy. I początkowo odbywał się on przez losowanie. W ten sposób dzielono także i ziemię.
 Nieustanne jednak wojny utrwaliły i wzmocniły władzę wodzów. Szczególnie wzmogła się władza Klodoweusza, wodza Franków. Nietylko wojował on Rzymian, lecz zwrócił swój oręż także przeciwko innym germańskim plemionom, przeciwko Burgundom, Alemanom i Wizygotom. Stał się władcą całej Gallii. Władzę swoją, opartą na mocy oręża, utrwalił potężnie przez przyjęcie wiary chrześcijańskiej. Koronowany przez Kościół, został królem z woli Boga, otrzymywał władzę od samego Boga, stawał się panem nad panami.
 Opanowanie Gallii przez plemiona germańskie wstrzymało na kilka wieków rozwój narodowy i cywilizacyjny. Zwycięstwo barbarzyńców zepchnęło nawet cywilizacyę na niższe szczeble. Państwo, utworzone przez Klodoweusza, miało charakter prywatny, było jego własnością, jego państwem. Przedział pomiędzy podbójcami i podbitemi, który w końcu pięciowiekowego panowania Rzymian był się już znacznie wygładził, na nowo ostro się uwydatnił. Na najwyższym szczeblu stali Frankowie i inni Germanie, oni tworzyli szlachtę, zawsze do boju gotową, która dopiero później małą liczbę rodów rzymsko-gallskich dopuściła do swoich szeregów. Niżej stała ludność rzymsko-gallska, mająca posiadłości, zamieszkująca miasta, późniejsza podstawa burżuazyi. Na samym spodzie było włościaństwo rolne, dawniejsza podbita przez