Strona:PL Limanowski - Patryjotyzm i socyjalizm 1881.pdf/13

 Po powstaniu 1831 r., z ogólnego obozu patryjotów wydzielili się demokraci; nie zaparli się oni jednak ani patryjotyzmu, ani nawet tego, że mieli już wielu poprzedników pomiędzy patryjotami.
 Demokraci sformułowali swoje zasady w znakomitym manifeście 1830 r. W następnym roku pojawił się on w przekładzie angielskim, w 1838 r. w tłumaczeniu niemieckiem, a w 1839 r. Raspail przełożył go dla publiczności francuskiej w swojem dziele: „La Pologue sur les bords de la Vistule et dans l’émigration.“ Manifest ten Demokracyja europejska z wielkiem uznaniem przyjęła. Głównemi jego zasadami były: że demokracyja pracuje tylko dla ludu („wszystko dla ludu“), że tylko własnemi siłami lud zdoła wywalczyć sobie prawa („wszystko przez lud“), że przyszła Polska ma być demokratyczna, usuwająca wszelkie przywileje i wszelką niewolę, przyznająca wszystkim swym synom, bez różnicy wyznań i rodów, zupełną wolność i równość, a nadto ludowi wiejskiemu oddająca wydartą mu ziemię na własność; wreszcie że powinna panować międzynarodowa solidarność pomiędzy wszystkiemi europejskiemi ludami.
 Jeżeli my dzisiaj dalej idziemy, aniżeli Towarzystwo Demokratyczne w swoim manifeście, to nie powinniśmy przecież tego zapominać, że nauka, której głównem znamieniem jest postęp, uczyniła dzisiaj zrozumiałem i pewnem dla nas to, co dla nich jeszcze było niejasnem i wątpliwem.
 Bądźcobądź jednak, manifest krakowski 1846 r. ma już nawet barwę socyjalistyczną. Wywalczymy — powiada — sobie skład społeczeństwa, w którym każdy podług zasług