Strona:PL Limanowski - Patryjotyzm i socyjalizm 1881.pdf/27

 Od 1830 r., kiedy burżuazyja o władnęła mniej więcej polityczną władzą we Francyi i w Anglii, ruch proletaryjatu począł uwydatniać się. Od 1840 r. klasy posiadające w Anglii musiały uciekać się do interwencyi wojska, by oprzeć się partyi chartystów, tej pierwszej wojowniczej organizacyi klasy robotniczej. W ostatnim przytułku niepodległej Polski, w Krakowie, wybucha w 1846 r. pierwsza polityczna rewolucyja, która głosi dochodzenie praw społecznych. Od tej chwili, Polska traci wszystkie kłamliwe sympatyje całej Europy.
 W 1847 roku odbywa się tajemnie w Londynie pierwszy kongres międzynarodowy Proletaryjatu. Wydaje on Manifest komunistyczny, który kończy się nowem hasłem rewolucyjnem: „Proletaryjusze wszystkich krajów, łączcie się.“ Polska miała swych przedstawicieli na tym kongresie, którego rezolucyje przyjął słynny Lelewel i stronnicy jego na publicznym mityngu w Brukseli. Armije rewolucyjne 1848 i 1849 r., niemieckie, włoskie, węgierskie, rumuńskie, pełne były Polaków, którzy się odznaczali jako żołnierze i jako dowódzcy. Chociaż socyjalistyczne dążności epoki utopiono w krwi dni czerwcowych, nie trzeba jednak zapominać o tem, że rewolucyja 1848 r., ogarniając płomieniem swym prawie całą Europę, utworzyła z niej chwilowo jednę społeczność, i takim sposobem przygotowała grunt dla Stowarzyszenia Międzynarodowego Robotników. Powstanie polskie w 1863 r., dając powód do wspólnego protestu robotników angielskich i francuskich przeciw międzynarodowym niecnym postępkom rządów ich, przyczyniło się do zawiązania Internacyjonału, który powstał za współuczestnictwem wychodźców polskich. Nakoniec, między niemi to Komuna paryska znalazła prawdziwych swych wodzów; po jej upadku, przed sądem wojennym w Wersalu, dosyć było nazywać się Polakiem, by zostać rozstrzelanym.