Strona:PL Limanowski - Patryjotyzm i socyjalizm 1881.pdf/3

szej potęgi nabierają uczucia patryjotyczne. To objaśnia nam także, dla czego w polskiem społeczeństwie patryjotyzm ma znaczenie donioślejsze aniżeli u innych niepodległych społeczeństw.
 Patryjotyzm jest główną spójnią społeczeństwa. Zniweczyć to uczucie znaczy zabić samodzielność organizmu narodowego i dopomôdz do pochłonięcia go przez inne otaczające organizmy. Głosić wyrzeczenie się patryjotyzmu jest to zachęcać do samobójstwa. U silnych, niepodległych narodów głosy takie nie mogą mieć żadnego szkodliwego znaczenia; ale w organizmach słabych, zdławionych obcą przemocą, są one odgłosem rozpaczy, niemocy, zniechęcenia i wzniecają dokoła podobneż uczucia.
 Egoizm nie tamuje uczucia patryjotycznego, ani też uczucie patryjotyczue nie sprzeciwia się miłości całej ludzkości. Już manifest demokratyczny z 1836 roku powiadał: „Przez Towarzystwo dla Polski, przez Polskę dla ludzkości.“ Tylko sobkowstwo, to jest gruby i wyłączny egoizm, nic nie widzi prócz własnych najbliższych interesów; tylko ślepy i nierozumny patryjotyzm ogólnoludzkiej wspólności zrozumieć nie może. Przeciwnie, im więcej człowiek ma w sobie moralno-umysłowych zasobów, tem goręcej jednoczy się ze sprawą całego narodu; im większe są siły duchowe narodu, tem żywiej obchodzi go sprawa całej ludzkości.
 Im więcej jednostki czują się wolnemi w organizmie spolecznym, im równiejszy jest pomiędzy niemi podział tych korzyści, które zapewnia społeczeństwo, tem silniejszem być musi ich patryjotyczne uczucie. A cóż to jest socyjalizm?
 Socyjalizm jest to dążność społeczna do prawdziwej, rze-