Strona:PL Lindeman-Toksykologja chemicznych środków bojowych.djvu/008

Ta strona została skorygowana.
— 2 —

7. zasada działania trucizn zależnie od ich właściwości; teorja zatrucia,
8. metody badania trucizn, w szczególności chemicznych środków bojowych.


ROZDZIAŁ I.
ZASADNICZE ODCZYNY USTROJU NA ZATRUCIE.


§ 1. Treść zatruć.

Zatrucie w treści swej jest zawsze zjawiskiem chorobowem, wywołanem przez działanie jakiegokolwiek czynnika obcego na komórkę żywą. Zatrucie więc jest skutkiem chorobliwej zmiany składu krwi, a dlatego wyłącznie miejscowe działanie niektórych środków, powodujące zniszczenie pewnej ilości żywej tkanki, bez żadnych zmian poza ich granicami, nie zaliczamy do zatruć we właściwem tego słowa znaczeniu.
Wszelkie choroby są nieuniknionym skutkiem powstania warunków istnienia, do których dany organizm nie jest przystosowany, a objawy chorobowe są właśnie wskazówką dosięgnięcia granicy takiego przystosowania. Zasadnicze warunki istnienia podlegać mogą wahaniom zarówno ilościowym, jak i jakościowym, zmienia się stopień działania poszczególnych czynników (np. temperatura otoczenia) lub też same czynniki przestają istnieć.
Ponieważ zatrucia są chorobami zależnemi od zmian chemicznych, rolę trucizny pełni zawsze jakiś składnik obecny w otoczeniu żywej komórki w ilościach nieodpowiadających normie, lub też całkiem obcy dla danego ustroju.
Stąd wynika możność powstawania zatruć chemicznych w zależności od: 1) zmian o charakterze ilościowym — a) zjawisk głodu, b) zjawisk przeładowania i 2) zmian jakościowych — właściwe zatrucia.
A więc trucizną nazwiemy składnik chemiczny, do którego dany ustrój jest zupełnie nieprzystosowany.
Trucizny te są bardzo liczne i mają najrozmaitsze pochodzenie. Źródłem ich bywa nietylko zewnętrzne otoczenie, ale i przetwory czynności samego ustroju.
Istota zatrucia jest zawsze jednakowa i polega na prawie swoistości odczynów ustroju. Podrażnienie żywej komórki pociąga