Strona:PL Lindeman-Toksykologja chemicznych środków bojowych.djvu/012

Ta strona została skorygowana.
— 6 —

to w zarodzi, czy w jądrze. Białko, jak również i inne składniki, stają się w jednej chwili nierozpuszczalnemi, zachowując mniej więcej normalny wygląd. Dlatego też trucizn tego rodzaju, (np. stężony rozczyn dwuchlorku rtęci), czyli utrwalających, używano w celu badań mikroskopowych, pogrążając w nie malutkie kawałeczki badanych narządów. W żywym ustroju powstanie martwicy nagłej wskutek zatrucia nie jest możliwe. Martwica bowiem bywa zwykle dalszym stopniem rozwoju zwyrodnień miąższowych i zależnie od tego, czy mamy do czynienia z przewagą zjawisk skrzepnienia, czy rozcieńczenia białka, powstaje martwica skrzepowa lub martwica rozpływna. Części tkanki obumarłej odrazu dają się zauważyć w preparatach, zabarwiają się inaczej niż tkanka normalna, znajdująca się w stanie martwicy nagłej. Komórki zatraciły jądra i budowa ich została zmieniona lub zniszczona, a granice bardzo niewyraźne.

§ 6. Zgorzelina.

Tkanka martwa, w przewlekłych zatruciach, podlega w następstwie szeregowi zmian typowych, stanowiąc przedewszystkiem nader odpowiednie środowisko dla drobnoustrojów gnilnych; dlatego we wszystkich wypadkach, gdzie tylko drobnoustroje takie mogą dostać się do obumarłej tkanki, mamy powstawanie tak zwanej zgorzeliny wilgotnej, tam gdzie zmartwiała masa nie może wyschnąć, (a więc w narządach wewnętrznych albo w zaniku znacznej masy tkanki, np. całych kończyn), albo zgorzeliny suchej (mumifikacji), gdzie możliwe jest szybkie wyparowanie wody (np. na skórze).
Natomiast w zaniku tkanek niedostępnych dla drobnoustrojów, to jest oddalonych od skóry, jelit i płuc, występuje szereg zmian aseptycznych, mianowicie zjawisko autolizy lub impregnacji.
Mumifikacja nie przedstawia zazwyczaj niebezpieczeństwa dla życia, jako proces wyłącznie miejscowy; naodwrót, zgorzelina wilgotna jest zawsze źródłem bardzo poważnych zasłabnięć charakteru ogólnego, często powoduje postacie chorób zakaźnych typu martwicy szpitalnej i posocznicy.
Powikłania tego rodzaju mogą być wynikiem zatruć pewną grupą trucizn bojowych, naprzykład: zgorzelina po zatruciu chlorem i podobnemi do niego środkami duszącemi, lub zgorzelina skóry i tkanki podskórnej po działaniu luizytu i iperytu.